Gô͘ Bông-chhó͘
(Pa Khek-lé kì--ê)
1901.07 196 koàn p.53-54
Jī-cha̍p-la̍k nî chêng, chiū-sī Kong-sū goân--nî, goá thâu-ē lâi Tâi-oân ê sî, hit tia̍p ū sì-ê siàu-liân lâng lâi tiàm tī Kî-āu Lí Bo̍k-su ê lâu-kha teh tha̍k-chheh, ū chhiáⁿ Lîm Kiam-kim chó sian-siⁿ lâi kà. In sì-ê chiū-sī lîm Hoâ, Lâu Bō͘-chheng, Gô͘ Kat, Tân Sin-tāi; āu-lâi sì-ê lóng tam-tng thoân-tō ê chit. Hiān-kim chi̍t-ê bô teh tam-tng; kî-û saⁿ-ê chham Bo̍k-su, sian-siⁿ í-keng lóng koè-óng. Chiông-tiong lō͘-boē sí--ê chiū-sī Gô͘ Kat (chheh-miâ Bông-chhó͘).
Gô͘ Bông-chhó͘ sī Kiâm-po͘-á lâng. I-ê lāu-pē, Gô͘ Tioh, sī Kiâm-po͘-á thâu-chi̍t-ê sìn ê lâng, goân-pún siū i-ê chhin-lâng put-chí khún-tio̍k i, jiân-āu tāi-ke lóng hâng-hok. I tī kui-2nā nî chêng í-keng koè-óng, i-ê hū-jîn-lâng Tioh-chím khiok iáu-kú tī--teh. Bông-chhó͘ chhut-sì tī Chú kàng-seng 1853 nî, kàu 19 hoè chiàⁿ siū sé-lé ji̍p-kàu.
I chò thoân-tō ê sian-siⁿ put-lūn kàu sím-mi̍h só͘-chāi lóng tit-tio̍h lâng o-ló i, chha-put-to m̄-bat thiaⁿ-kìⁿ lâng hiâm i. In-uī i chīn-tiong tio̍h-boâ, tiong-sìn bô kan-chà, put-chí láu-si̍t ê khoán. iā bat tiàm tī Hú-siâⁿ ê Tiong-o̍h chò siaⁿ-siⁿ; hit-sî hō͘ I Sian-siⁿ chok o-ló, ha̍k-seng iā chin chun-kèng i.
I ū chhoā Tang-káng Hô Lâi-hoat Tiúⁿ-ló ê cha-bó͘ kiáⁿ Khu Gîn, ū siⁿ 15 ê hāu-siⁿ, cha-bó͘-kiáⁿ; in chit-chūn lóng chiâu tī-teh. Chi̍t-ê tī Toā-o̍h tha̍k-chheh, chi̍t-ê khì tiàm tī Chiang-hoà ê I-koán chò Lân I-seng ê ha̍k-seng. I ê toā cha-bó͘-kiáⁿ kin-nî ū kè thoân-tō sian-siⁿ Ong Poê-eng.
Khó-sioh kuí-nā nî chêng ū tú-tio̍h phoa-pīⁿ, goân-pún sī sàu, āu-lâi tì hì-pīⁿ. I ê sió- tī Gô͘ Chhiûⁿ ū o̍h i-seng, iā sī uī-tio̍h chit-ê pīⁿ chiàⁿ sí. Hit-sî lâng ài chhiáⁿ i chò Bo̍k-su, i tiāⁿ-tio̍h sî, chi̍t-hāng sī in-uī lám sin-miā, chi̍t-hāng sī in-uī i-ê kiáⁿ hiah-chē i bē tit thang chīn Bo̍k-su ê chit-hūn, siông-siông chhut-goā khì sûn kàu-hoē. Nā m̄-sī án-ni, i ún-tàng í-keng hō͘ kàu-hoē siat-li̍p i chò Bo̍k-su.
Kàu kū-nî i-ê pīⁿ ná siong-tiōng, bē-ē chiūⁿ tâi-téng kóng tō-lí hō͘ lâng thiaⁿ. Sui-jiân sī án-ni hiaⁿ- tī bô hiâm, iû-goân hoaⁿ-hí tê-gîn lâi chiáⁿ i; in-uī khoàⁿ i-ê hó tek-hēng m̄-nā kàu-hoē-lāi ê lâng, koh hoē-goā ê lâng iā siū kám-kek. Kin-nî i-ê kiáⁿ, Hi-êng tī-hia teh kà sió-o̍h, kap i-ê hiaⁿ ū thè in lāu-pē kóng tō-lí.
Kīn-lâi ná-kú ná-lám, m̄-kú sim lóng pêng-an. tī 6 goe̍h tē 9 hō (kū-le̍k 4 goe̍h 23) chiū-sī an-hioh-ji̍t, i ū kiò hiaⁿ- tī chū-chi̍p chi̍t-lâng chi̍t-lâng sè-siaⁿ á kā in khó͘-khǹg; kàu hit ê-hng àm chiàⁿ koè-sin.
tī pài-jī téng-po͘ chhut soaⁿ bâi-chòng tī kàu-hoē ê kong-po͘ tiong. In-uī ū kòng tiān-pò lâi thong- tī goán chia, hit-sî Sòng Bo̍k-su chham Ong Poê-eng ū liâm-piⁿ khí-sin chē hoé-chhia khì Pi-thâu, pài-jī chá-khí kàu A-kâu sàng-chòng.
Chai-lān sí-sit hiān-sî liân-luī,
Siong-kú put-kò kuí-nî,
Taⁿ lán sim-koaⁿ tio̍h siū an-uì,
ǹg-bāng saⁿ kìⁿ tī thiⁿ.