Pó-lô Kàu-hoē-koan ê pún-chit
Chan Siù-hōng
1941年3月672期 10-12
Lán lóng chai chit sî sè-kài teh kiàn-siat sin tia̍t-sū, lán Tè-kok teh sin thé-chè, kàu-hoē iā siū chit ê éng-hióng toā-toā teh chhiok-chìn ha̍p-tông! Tng chit sî lán bē kìm-tit tio̍h koh chi̍t-hoan lâi kiám-thó kàu-hoē ê pún-chit, tuì kàu-hoē tio̍h chài jīm-sek. Nā-sī beh jīm-sek kàu-hoē ê pún-chit, chū-jiân tio̍h tò-tńg tī Sèng-keng.
Tī Kū-iok kàu-hoē ê ì-sù chí "Siōng-tè Sèng ê peh-sèⁿ." Chit ê sū-si̍t Sū-thê-hoán ê soat-kàu ū kā lán chí-bêng, "Chit ê lâng chiū-sī hit ê tī khòng-iá-nih ê hoē-tiong......" Hēng-toān 7:38. "Hoē"--jī Hi-pek-lâi oē Qual chiū-sī Hi-lī-nî oē ê Ekklesia(kàu-hoē). Kū-iok ê Sian-ti-I-sài-a, Bí-ka, tē-jī I-sài-a ê su-siúⁿ-tiong ū "Sèng ê chhun ê peh-sèⁿ" á-sī "Sìn ê Í-sek-lia̍t". Chit hō su-siúⁿ, thang kóng sī kàu-hoē ê koan-liām ê sian-khu(先驅). Só͘-í thang kóng lán ê Chú Iâ-so͘ lâi kiàn-siat kàu-hoē ê sî, í-keng ū kàu-hoē koan-liām ê íⁿ (芽) lah! án-ni Iâ-so͘ sī tuì kàu-hoē-Sèng ê peh-sèⁿ-chhut, lâi kian-kò͘ kàu-hoē ê tē-ki lah. Nā-sī Iâ-so͘ siông-siông kà-sī "Siōng-tè kok" ê sū, chóng-sī kóng khí "kàu-hoē" chí-ū 2 pái nā-tiāⁿ, m̄-kú Pó-lô ê phoe-sìn-nih kóng-khí "Siōng-tè kok" chí-ū 5 hoê, kóng-khí "kàu-hoē" ū 60 hoê í-siōng , án-ni thang kóng Iâ-so͘ ê "Siōng-tè kok " kap Pó-lô ê "kàu-hoē" pún-chit sī sio-siāng.
Í-hā ài kán-tan lâi siūⁿ Pó-lô kàu-hoē koan ê pún-chit.
Kàu-hoē kap Hok-im. Kàu-hoē ê pún-chit thang kóng sī Hok-im. Jîn-luī lī-khui Siōng-tè, ná kú ná tuī-lo̍h , eng-kai siū chiù-chó͘, eng-kai tio̍h sí, tio̍h bia̍t-bô! Siōng-tè hián-bêng I ê thiàⁿ-thàng, chiâⁿ chò lâng , tuì si̍p-jī-kè lâi chiâⁿ sio̍k-choē ê kong-lô, tuì sí koh-oa̍h lâi hoè-bô choē kap sí ê koân, kìⁿ-nā sìn ê lâng tuì I tit éng-oán ê oa̍h. Che chiū-sī Hok-im, só͘-í kóng kàu-hoē sī "Siōng-tè chín-kiù ê keng-lûn(經綸) ê thong-lō͘" Kìⁿ-nā sìn ê lâng thang sêng-chiap chit ê chín-kiù ê éng-ún, chiâⁿ chò "Siōng-tè Í-sek-lia̍t ê peh-sìⁿ" Ka 6:16, "A-pek-la̍h-hán ê hō͘-è" Lô 4:16. Só͘-í kóng "Ki-tok ê kàu-hoē", á-sī "tī Ki-tok ê kàu-hoē" Lô 16:16, Ka 1:22. án-ni kàu-hoē m̄-sī bûn-hoà-tek, tō-tek-tek(文化的,道德的) ê thoân-thé, sī Siōng-tè ê thoân-thé, sī Siōng-tè tī Iâ-so͘ Ki-tok lâi si̍t-hiān I chín-kiù ê gia̍p tī le̍k-sú-tiong ê thoân-thé. In-uī án-ni kàu-hoē ê tē-ki chiū-sī Ki-tok I Lîm 3:11. Sī I ēng hoeh ê kè-chîⁿ só͘ sio̍k-hoê--ê, chit ê kàu-hoē sī "Sèng", sī tuì si̍p-jī-kè ê Hok-im lâi chhòng-chō--ê Hut 5:26 , 27. án-ni sím-mi̍h lâng thang ji̍p tī chit ê kàu-hoē? Sī chiàu Siōng-tè só͘ tāi-seng kéng--ê, chiū-sī Siōng-tè ēng I ê in-tián só͘ kéng-tiàu--ê, I Lîm 1:2, 28. Lô 2:6,7.
Kàu-hoē sī Ki-tok ê sin-khu. Kàu-hoē sī chi̍t ê iú-ki-tek ê thé, thâu chiū-sī Ki-tok Hut 5:23. Kàu-hoē sī I ê sin-khu, Pó-lô Sian-seⁿ tī I Lîm 12:12-27 ū ēng sin-khu lâi pí-phēng kàu-hoē, Siōng-tè chhòng-chō jîn-luī ê sin-thé chin kî-biāu, tī ū só͘ khiàm-khoeh ê it-hoat hō͘ i chun-kuì, tuì án-ni chiū pah-thé suî-ê ū i ê kong-iōng, sui-jiân ū bêng-chheng ê hun-piat, he̍k-sī chò kha, he̍k-sī chò hī-á, ū-ê chò phīⁿ, ū-ê chò ba̍k-chiu, hêng-thé kok bô saⁿ-tâng, nā-sī bô saⁿ kek-khì , bô chū-chun, bô chū-khì , chiū-sī tuì Ki-tok, choân-sin kiat-ha̍p liân-lo̍k, chiū-sī tuì pah-chat ê saⁿ chiap-èng, chiàu ta̍k thé kai-jiân ê ūn-tōng, tì-kàu seng-khu ná tióng-toā, tī jîn-ài lâi khí-chō Ki-tok ê sin-thé Hut 4:12, 16. Só͘-í tī kàu-hoē-nih bô ū chióng-cho̍k, kai-kip, lô͘-châi, chū-chú, ta-po͘, hū-jîn, gâu , han-bān ê chha-piat, sī tī Ki-tok chiâⁿ-chò chi̍t thé Lô 12:5. I Lîm 12:12. Só͘-í chit ê kàu-hoē m̄-thang ū A-pho-lô, Pó-lô, á-sī Ki-hoat á Ki-tok ê tóng-phài, nā án-ni chiū-sī hō͘ Ki-tok ê sin-khu ū hun-li̍h, che sī Pó-lô só͘ khoà-lū--ê, só͘ thòng-sim--ê II Lîm 11:28, 29, Se 1:24.
án-ni tiàm tī Ki-tok ê lâng, tek-khak m̄-sī to̍k-ngó͘(獨我), kò-jîn-tek ê chûn-chāi, sī saⁿ kap ū hūn tī Ki-tok ê sin-khu lâi kiat-liân tī I ê oa̍h-miā. Só͘-í kàu-hoē sī sèng-tô͘ tuì tī sìn, kap jîn-ài ê kau-poê(koinonia), tuì Sèng Sîn ê kám-hoà, tī Ki-tok bô hun chong-cho̍k, bô pia̍t pang-kok , thang kóng sī chhiau chū-jiân ê it-tì. Ka 3:28.
Tī chit jī "kau-poê"(koinonia), ū pau-hâm "pang-chān" "chín-chè" ê ì-sù tī-teh, só͘-í kóng, "Sèng-tô͘ só͘ khiàm-khoeh ê chiū kiong-kip i". Lô 12:13. án-ni lán ê kàu-hoē seⁿ-oa̍h tuì Ki-tok tio̍h ū saⁿ kāng taⁿ-tàⁿ ê cheng-sîn Ka 6:2.
Kàu-hoē kap Sèng Sîn. Ki-tok sio̍k-choē ê kang-tiâⁿ tuì Sèng Sîn chiâⁿ-chò oa̍h-oa̍h ê lêng-le̍k, chiap-soà chò kang tī le̍k-sú siōng . Sèng Sîn ū khé-sī lán chai Siōng-tè it-chhè ê ò-biāu kap in-tián I Lîm 2:9-12. Si̍t-chāi "nā m̄-sī hō͘ Sèng Sîn kám-tōng ê, iā bô lâng ē kóng Iâ-so͘ sī Chú" I Lîm 12:3. án-ni ē thang kiat-liân tī Ki-tok, ū hūn tī I ê kàu-hoē, chiâⁿ chò I ke-lāi ê lâng, oân-choân sī tuì Sèng Sîn ê ín-chhoā lah! Oāⁿ oē lâi kóng, kàu-hoē chiū-sī hō͘ Sèng Sîn chhiong-moá--ê, sī Sèng Sîn só͘ khiā-khí ê tiān, sī Sèng, sī Siōng-tè só͘ khiā-khí ê chhù lah Hut 2:22. Tī kàu-hoē, in-sù ū hun-piat, nā-sī Sîn sī siāng chi̍t ê I Lîm 12:4. I só͘ siúⁿ-sù ê, ū sian-ti, ū thoân hok-im ê, ū bo̍k-su, ū sian-seⁿ......lóng sī chò chhe-ēng ê kang, khí-chō Ki-tok ê sin-thé Hut 4:12.
Kàu-hoē kap Sèng lé-tián. Sèng lé-tián ê būn-tê sī, ha̍p-tông chi̍t ê toā ê lân-koan! in-uī chip-hêng lé-tián ê gî-sek ū koh-iūⁿ, só͘-í beh phah-phoà kok-phài chāi-lâi ê gî-sek ū chin uî-lân ê khoán. Chóng-sī lán tio̍h ē kì-tit sī cheng-sîn iàu-kín, m̄-sī gî-sek iàu-kín II Lîm 3:6, 7. Pó-lô Sian-seⁿ ū chiàu Chú ê uî-hùn, lia̍h Sé-lé kap Sèng-chhan chò Siōng-tè in-tián ê piáu-hiān! Taⁿ sé-lé chiū-sī kap Ki-tok tâng sí, tâng koh-oa̍h Lô 6:3-, tuì Ki-tok siū sé chheng, chiâⁿ sèng, chheng chò gī I Lîm 6:11, thǹg khì kū ê lâng Se 3:9-10.
Sèng-chhan sī kì-liām Chú ê sí, chiū-sī I sio̍k-choē ê kan-lân I Lîm 11:23-25. Koh tuì chit ê piáⁿ, chit ê poe piáu-bêng kap Ki-tok chiâⁿ-chò chi̍t-thé I Lîm 10:16, 17, í-ki̍p teh thāi-bōng Ki-tok ê chài-lîm I Lîm 11:26. Put-kò lán tio̍h sî-sî ka-kī séng-chhat chiah thang chia̍h Chú ê sin-khu, chiah bô ko͘-hū Chú ê pó-hoeh I Lîm 11:27-29.
Kiat-boé lâi kóng , Kàu-hoē sī tuì Hok-im lâi chhòng-chō, tuì Sèng Sîn, hit ê pún-chit sī Ki-tok ê sin-khu, nā-sī án-ni , chiū kàu-hoē ê kin-pún-tek ê sù-bēng sī tio̍h pó-chhî Ki-tok sio̍k-choē ê gia̍p tī le̍k-sú-tiong. Só͘-í tuì chit ê chín-kiù ê kám-siā, tio̍h hiàn lé-pài kap "Siōng-tè ê oē " ê soan-kàu , che sī kàu-hoē ê sù-bēng lah! II Lîm 5:18, 19. In-uī kàu-hoē sī Ki-tok hok-im ê koán-ke, koh sī soan-kàu ê ki-koan. Koh ū sian-seⁿ kóng, kàu-hoē sī Hok-im ê pó-khò͘, kū-thé-tek lâi kóng, sī kàu-hoē tuì Sèng-keng, Sìn-tiâu, lé-tián, kàu-chit lâi pó-chhî in-huī ê hok-im, hit ê iú-ki-tek ê koan-liân chiū-sī lé-tián kap kàu-chit, án-ni m̄-sī kò-kò ê sìn-tô͘ lâi ko͘-sêng kàu-hoē , hoán-tǹg sī Hok-im ê pó-khò͘ ê kàu-hoē lâi chhòng-chō sìn-tô͘--ê lah. Chiū-sī tāi-seng ū kàu-hoē, lán lâi ji̍p chit ê Hok-im ê pó-khò͘ ê kàu-hoē chiâⁿ chò sìn-tô͘, chiah thang tit-tio̍h kiù lah. Chit ê tē-chiūⁿ ū khoàⁿ-kìⁿ ê kàu-hoē, sī thiⁿ-téng bô khoàⁿ-kìⁿ ê kàu-hoē, thiⁿ-nih sin ê Iâ-lō͘-sat-léng ê si̍t-bîn-tē, chit sî chit ê tē-chiūⁿ ê kàu-hoē sî-siông chiap-siū thiⁿ-téng ê kàu-hoē ê kng kap oa̍h-miā, tī-hia koh-oa̍h ê Ki-tok chò éng-oán ê Chè-si-thâu chē tī Siōng-tè ê toā-pêng, teh thè sìn-tô͘ kî-tó. Hit ê thiⁿ-téng ê kàu-hoē kàu hit-ji̍t beh tuì Siōng-tè tuì thiⁿ kàng-lo̍h. Só͘-í "Sì-soàⁿ, tī sè-kài ê chèng kàu-hoē sī kiàn-siat tī pháiⁿ, ké ê sè-kan , sī Iâ-so͘ chài lîm beh kiàn-siat ê Thian-kok ê hun-iâⁿ(分營) á-sī si̍t-bîn-tē lah"(Moffatt).