Lâm Tiong Thong-sìn

1941年11月680期      9-11

  I. Bo̍k-chhoan Chheng-siông Sian-siⁿ.

  Bo̍k-chhoan Sian-seⁿ tī Bêng-tī 7 nî 4 goe̍h 7 ji̍t chhut-sì tī Sin-sek-koān(新瀉縣) . Tuì sè-hàn chiū chin oa̍h-kut, 15 hoè chut-gia̍p[sic.] ko-téng sió-ha̍k. āu-lâi ū ji̍p Ki-tok-kàu chú-gī ê Pak-oa̍t Ha̍k-koán(北越學館) tha̍k-chheh, tī-hia tit-tio̍h 崛貞一牧師 ê kà-sī. Chāi-hāu tiong chiū ài kóng tō-lí, ài kî-tó . Kàu 18 hoè ê sî niá sé-lé, phāu toā ǹg-bāng ài thoân-tō , kî-tó kóng, "Siōng-tè ah! Kiû lí hō͘ goá chò 日本一 ê thoân-tō-chiá, nā bô , Lí hō͘ goá sī tiàm chia." Sian-seⁿ bat phoè-ta̍t sin-bûn, chò khó͘-ha̍k, āu-lâi in-uī Pak-oa̍t Ha̍k-koán pì-só, chiū choán-khì Sian-tâi Tang-pak Ha̍k-īⁿ. Thiaⁿ-tio̍h Bú-sù Tāi-chiòng ê tō-lí, chiū kap Tang-pak Kiù-sè-kun ha̍p-chok; m̄-nā hoè-chhiong ūn-tōng, iā tī Pîn-bîn-khut siat Ji̍t-iāu ha̍k-hāu. Tī chit-sî sian-seⁿ him-bō͘ ài khì Bí-kok tha̍k-chheh ; in-uī i thiaⁿ-tio̍h Kiù-sè-kun iā thiaⁿ-tio̍h Bú-tì Sian-seⁿ(ムデー)ê miâ-siaⁿ, bô khì tòng-bē tiâu. Í-keng koat-sim beh khì Bí-kok, chiū chiong sò͘-ha̍k ê chheh pàng hoé sio-lio-khì.

  Taⁿ in-uī ài khì Bí-kok tio̍h khiàm-ēng lú-huì, chiū tò-lâi kap pē-bó chham-siông. Lāu-pē kóng, lí sìn Iâ-so͘ to teh chhám liáu lah,  koh beh khì chò lo̍h-kàu hoê-siūⁿ,.....goá chi̍t sián mā the̍h bē chhut-lâi. Bo̍k-chhoan Sian-seⁿ siū-khì kóng, " Nā m̄ chîⁿ hō͘ goá, beh siû koè-lâi-khì." Hit-tia̍p I ê lāu-bó thiaⁿ-liáu m̄-kam , chiū iok beh 50 kho͘ hō͘ i, I the̍h chit 50 kho͘ chiū kàu Hoâiⁿ-pin thèng-hāu chûn, toà hia tàu pang-chān Kiōng-li̍p Lú-chú Sîn-ha̍k-hāu, ha̍k-hāu lāi soà khí toā hùn-heng. Hāu-tiúⁿ chiū chò chi̍t-su iûⁿ-ho̍k kā i seh to-siā. Bêng-tī 27 nî 6 goe̍h 18 kàu Bí-kok, hit-chūn sian-seⁿ 21 hoè.

  Kàu Song-káng chiūⁿ-lio̍k, chiū liâm-piⁿ tī ke-chhī ka-tī pò͘-tō. Siūⁿ beh khì ji̍p Kiù-sè-kun, chóng-sī lâng m̄ chiap-la̍p. Soà mn̄g i kóng, lí ē chú-pn̄g bē? Ē kò͘ hoe-hn̂g bē? I kóng, bē. Nā án-ni, lí ē chhòng sím-mi̍h? I ìn kóng, "Kan-ta chi̍t hāng , nā-sī uī-tio̍h Iâ-so͘ , chit chūn hiān sí mā ē." Jiân-āu ū tiàm Kiù-sè-kun chò kang 8 goe̍h ji̍t, chiah khì ji̍p Thài-pêng-iûⁿ Tāi-ha̍k.

  Bêng-tī 32 nî(Sian-seⁿ 25 hoè) kap Bú-tì Sian-seⁿ saⁿ bat, soà iok-sok beh khì ji̍p Bú-tì Sîn-ha̍k-hāu. Hit-sî i kan-ta chhun 3 kak poàⁿ nā-tiāⁿ, iā tuì i toà ê só͘-chāi kàu Bú-tì Sîn-ha̍k-hāu hoé-chhia-chîⁿ tio̍h 100 hut; Ha-lí-su kam-tok kā i thiah chhia-toaⁿ hō͘ i khì. Khì liáu-āu ū chi̍t ê si̍t-gia̍p-ka oān-chō͘ i ha̍k-chu-kim. Tī-hia tì-ì gián-kiù Sèng-keng, tit-tio̍h Sèng Sìn[sic.] toā kám-tōng, chún-pī beh chò thoân-tō ê kang í-keng bêng-pe̍k, kám-kak tio̍h thoân hok-im hō͘ chó͘-kok ê tông-pau thiaⁿ; chiū tī Bêng-tī 55 nî kui-kok. Chiūⁿ-lio̍k bô poàⁿ lâng lâi ngiâ-chih--i toaⁿ-sin tńg-khì in hiuⁿ-lí. Tuì lī-khui pún-hiuⁿ, khì Bí-kok kàu taⁿ í-keng 9 nî kú. Hit àm pē-bó kap i saⁿ kap chē, mn̄g kóng "iā taⁿ lí sī ū the̍h tio̍h sím-mi̍h phok-sū tńg-lâi bô?"  "Bô à, bô the̍h tio̍h phok-sū".  " Ò-à, án-ni lí 9 nî kú tiàm hia teh pìⁿ sáⁿ?" Chheng-siông thiaⁿ-liáu sui-jiân sim chin chhì-chha̍k, chóng-sī nā kóng lêng-kài ê sū in sī-toā-lâng iā sī bē lí-kái. Pē-bó toā sit-bāng. Hit-tia̍p i ê lāu-bó kóng, "ia̍h lí khì ta̍k-kok sì-kè liû, thoân Iâ-so͘, tuì lâng ê siá-si lâi tō͘ oa̍h, sì-kè kiâⁿ siat kàu-hoē hó!" Tú-tú sī chiàu i só͘ kóng: Chheng-siông ū piàn kiâⁿ Ji̍t-pún choân-kok kàu tī Lâm-iûⁿ; khì Bí-kok 7 pái ,sè-kài it-chiu 4 pái sì-kè sûn-hoê. Sian-seⁿ m̄-nā khì Lûn-tun, iā ū kàu Pa-lí , Suī-se, Ai-ki̍p. Koh iā kàu Sèng-tē lú-hêng 17 ji̍t kú, tī Iâ-lō͘-sat-léng khui-hoē 4, 5 pái, tit-tio̍h 5 mâi hoán-hoé.

  Bo̍k-chhoan Sian-seⁿ iā bat tī kaⁿ-ga̍k thoân-tō hō͘ 9 pah ê hoān-lâng thiaⁿ kàu toā thî-khàu, khàn-siú iā hoán-hoé. Chiàⁿ-sī chiân-tāi bî-bûn[sic.] ê kong-kéng. Sian-seⁿ ū chhim-chhim ê sìn-gióng, siông-siông keng-giām Hui-li̍p-pí 4:19. (Koh goá ê Siōng-tè beh chiàu I êng-kng tiong ê pù-ū, tī Ki-tok Iâ-so͘ pó͘-chiok lín it-chhè ê khiàm-khoeh). Só͘-kì ê sū-si̍t, tuì tī tāi-chiòng-tek thoân-tō, Bo̍k-chhoan Sian-seⁿ chin láu-liān. I m̄-nā tuì ムデー Sian-seⁿ ha̍k-si̍p, iā ū khoàⁿ-tio̍h ビリサンデーê hong-hoat, moá-moá ū lêng-kám. Só͘-í tī ta̍k só͘-chāi chò kang siông-siông khoàⁿ-kìⁿ Chú ê êng-kng. Tāi-chèng 4 nî, tī Ji̍t-pí-kok kong hoē-tn̂g chêng tah toā pò͘-pêⁿ, (ē thang hō͘ chheng-goā lâng chē). 16 ji̍t kú liân-soà kóng 23 pái, tit-tio̍h 1307 miâ ê koat-sim-chiá. Tāi-chèng 5 nî tī Kong-san chhī, kap kuí-nā lâng thoân-tō, tit-tio̍h 2000 miâ ê koat-sim-chiá. Tāi-chèng 13 nî tī Koan-sai Ha̍k-īⁿ thoân-tō, ū chhin-chhiūⁿ Gō͘-sûn-cheh ê khoán, tit-tio̍h 900 miâ koat-sim. Kū-nî(Chiau-hô 15 ), tit-tio̍h koh khah toā ê in-tián: tī Tông-chì-siā, Tiâu-sián, Kiú-chiu, Tiong-kok, Lêng-lâm-pán chiah ê só͘-chāi hùn-heng thoân-tō. Ha̍p-kiōng ū tit-tio̍h 6017 miâ ê koat-sim-chiá kì miâ hiàn hō͘ Siōng-tè.

  Sian-seⁿ tuì 16 hoè sìn tō-lí , kàu kū-nî thang kóng sī hōng-hiàn moá 50 nî. Chit-tia̍p sui-jiân thâu-mn̂g chhuì-chhiu pe̍h, chóng-sī seng-khu kap cheng-sîn hui-siông ióng-chòng , mê-ji̍t uī-tio̍h kiù lâng ê lêng-hûn teh toā oa̍h-tāng. Chit-pang beh lâi Tâi-oân Lâm-pō͘ chò kang, goān lán pek-chhiat kî-tó, ín-chhoā chē-chē lâng lâi thiaⁿ, thang tit-tio̍h toā lī-ek.

  II. Goá tī thiⁿ-nih ê Pē.

  Lán lâng chhut-sì tē-chiūⁿ, lóng ū tē-chiūⁿ ê pē-bó. Lán ê lêng-hûn sī tuì Siōng-tè hō͘ lán, só͘-í kiò "Thiⁿ-nih ê Pē" sī lé só͘ tong-jiân. Ki-tok-kàu í-goā ê chong-kàu, sìn sîn-bêng chò choè-toā ê koân-ui-chiá; in-uī kiaⁿ i ê koân-ui kap hêng-hoa̍t, chiah só͘-í pài i chò sîn-bêng. Chiū-sī in-uī hō͘ kiaⁿ-hiâⁿ ê liām-thâu só͘ khu-sú teh sìn sîn-bêng. Chóng-sī tī Ki-tok-kàu sī khoàⁿ Sîn chò lāu-pē, teh chun-kèng teh lé-pài. Chit hāng sī kap pa̍t ê chong-kàu ū koh-iūⁿ ê sîn-koan. Siōng-tè(Sîn) sī lán ê Pē, lán sī I ê kiáⁿ-jî, só͘-í lán tio̍h siông-siông kap Siōng-tè chhin-bi̍t saⁿ kau-poê. Kap Sîn kau-poê sī lán ê gī-bū, iā-sī lán ê te̍k-koân .Ki-tok-kàu si̍t-chāi sī lêng-kan(靈交) ê chong-kàu. Nā kóng lán kok chāi-lâi ê chong-kàu, lóng choân-jiân bô hit hō ēng sim-koaⁿ teh kap sîn kau-poê ê iàu-sò͘, án-ni kiám-chhái kóng liáu khah koè-thâu iā káⁿ, chóng-sī nā chiong Tâi-oân it-poaⁿ siā-hoē ê liām-thâu lâi khoàⁿ, kî-tó sī teh kiû beh tit-tio̍h pēⁿ hó, seng-lí lāu-jia̍t, ke-lāi pêng-an, ha̍k-gia̍p sêng-kong, lóng sī kan-ta teh kiû beh hō͘ lán ê io̍k-bōng tit-tio̍h boán-chiok, í-goā bô pa̍t-mi̍h. Nā lâi kiám-thó lán Tâi-oân Tiúⁿ-ló kàu-hoē sìn-tô͘ ê sìn-gióng chōng-thài, khiok iā ū chin chē sûn-chuī sì-chiàⁿ ê sìn-gióng-chiá, chóng-sī bô liáu-kái sìn-gióng ê ì-gī, kan-ta ǹg-bāng hiān-sè ê hēng-hok kap pêng-an ê lâng iā bô chió. Lán koat-toàn bô lia̍h o͘-ha̍p chi-chiòng ê chi̍p-thoân chò boán-chiok. In-uī ài tit-tio̍h hiān-sè ê pêng-an, só͘-í chē-chē lâng lâi ji̍p kàu-hoē: che iā bô tek-khak sī thang hoaⁿ-hí ê hiān-siōng. Nā kan-ta teh kiû lī-ek pún-uī ê lâng, sī oh-tit thang liáu-kái chong-kàu ê pún-léng, m̄-kú sū-si̍t-siōng lêng-kau ê chong-kàu, sī tuì lâng ê sim só͘ seⁿ-chhut sì-chiàⁿ koh chū jiân ê hoat-tō͘. Lán lâng tio̍h chhin-chhiūⁿ sè-hàn gín-ná teh su-bō͘ pē-bó ê khoán, lâi him-bō͘ ài kap Thiⁿ-pē kau-poê. Sī toā-lâng nā ū tī-teh, chin kiáⁿ-jî ē an-sim koh khoài-lo̍k.

Ki-tok-kàu sī lêng-kau ê chong-kàu, khoàⁿ Siōng-tè chò Thiⁿ-pē , lán lâng sī I ê kiáⁿ-jî. Só͘-í lia̍h Sîn-jîn pē-kiáⁿ ê kau-poê chò sìn-gióng seng-oa̍h ê pún-léng. Tī jîn-seng ê lú-hêng tiong siông-siông sìn Siōng-tè , kap Siōng-tè kau-poê, thàn I ê ín-tō lâi kiâⁿ. iā Sîn-jîn kau-thong ê hong-hoat, chiū-sī kî-tó.

Chiàu án-ni khoàⁿ, ài tit-tio̍h su-lī su-ek hit khoán chong-kàu ê kî-tó, thâu chì kàu boé sī sìn-chiá chiong in ê io̍k-bōng lâi pâi-lia̍t nā-tiāⁿ. Chóng-sī lêng-kau ê chong-kàu sī ài chun-tiōng Siōng-tè ê sèng chí-ì; lia̍h Siōng-tè ê chí-ì chò hoaⁿ-hí, ēng che chò kî-tó ê tiong-sim. Gín-ná thang chū-iû tuì lāu-pē lâi pâi-lia̍t i ê só͘ ài, só͘ ǹg-bāng , iā lāu-pē chū-jiân ài chiong ha̍p-gî ê hō͘ i ê kiáⁿ-jî. Kî-tó siōng iàu-kín sī chāi tī lêng-kau, m̄-sī chāi tī kî-goān. Che sī lêng-kau ê chong-kàu ê pún-léng.

III. oa̍h chuí-choâⁿ

          (Si Se-ke)

   (Chiap 10 goe̍h tē 9 bīn)

(11) Chheng-liân-lâng kap Sèng-keng.

II Thê-mô͘-thài 3:15─17. "iā chai lí tuì soè hàn í-keng bat hiah ê Sèng-chheh, chiū-sī oē hō͘ lí ū tì-huī, tuì sìn Ki-tok Iâ-so͘ lâi tit-tio̍h kiù ê......"

Si-phian 119:9. "Siàu-liân lâng tio̍h ēng sím-mi̍h lâi chheng-khì i ê só͘ kiâⁿ?" Sī tio̍h chiàu Lí ê oē lâi sè-jī kiâⁿ.

Si-phian 119:81. "Tī Lí ê oē, goá ū ǹg-bāng."

Iok-hān 6:68─69. "Chú ah, lí ū éng-oa̍h ê oē, goán beh khì chhoē chī-chuī ah?......"

Má-thài 4:4. "Lâng ê oa̍h, m̄ nā oá khò piáⁿ, chiū-sī oá-khò tuì Siōng-tè ê chhuì só͘ chhut lóng-chóng ê oē."

(12) Sìn-gióng léng-tām ê sî

Hi-pek-lâi 11 chiuⁿ.

(13) Bô kám-in ê sim ê sî

Si-phian 103 chiuⁿ.

Í-hut-só͘ 2:1─10

(14) Hoān-choē ê sî

Si-phian 51 chiuⁿ.

Hi-pek-lâi 10:19─25

I Iok-hān 1:6─10.

(15) ài tit-tio̍h choē ê sià-bián ê sî

Si-phian 32:1

Lô-má 6:5─23

Ka-lia̍p thài 6:7─8

I Thê-mô͘-thài 1:15

Sù-tô͘ Hēng-toān 3:19

(16) ài Kiû hēng-hok ê sî

Si-phian 1 phiⁿ

Lō͘-ka 12:27─31

(17) ài tit-tio̍h ióng-khì ê sî

Iok-su-a 1:5─9

Si-phian 143 phiⁿ

II Ko-lîm-to 12:7─10

(18) Eńg-oán ê oa̍h-miā

Iok-hān 5:24

Iok-hān 11:25─26

Iok-hān 14:1─7

Iok-hān 17:3

I Ko-lîm-to 5:1─10

(19) Sìn-gióng ê kau-chiàn

Í-hut-só͘ 6:10─20

(20) Sìn-gióng ê tek-sèng

Lô-má 8:31─39

Ii Ko-lîm-to 2:14

Hui-li̍p-pí 4:13

I Iok-hān 5:4─5

(Chóng kóng)

Sèng-keng chiū-sī lí ê ǹg-bāng.

Kip-sèng ê lâng: Tio̍h tha̍k Iok-pek kau-poê.

Lī-kí ê lâng: Tio̍h tha̍k Mô͘-se kap Pí-tek.

Ì-chì po̍k-jio̍k ê lâng: Tio̍h khoàⁿ Í-lī-a

Bô koa mà! :Khì mn̄g Tāi-pi̍t.

ài chò chèng-tī-ka mà!: o̍h Tān-í-lí

Pi-khut ê lâng: Khì oá I-sai-a

Léng-tām mà?: Khì chiū-kīn thiàⁿ ê sù-tô͘ Iok-hān.

Chhián-sìn mà? : Khoàn Pó-lô.

Pîn-toāⁿ mà? : Cha-khó Ngá-kok.

Oân-choân ê chín-kiù sī chāi Iâ-so͘ Ki-tok(デ、エル、ムーヂー).

                                                        (Oân).