Lūn Chú-ji̍t-o̍h Sèng Si
1954. 01, no. 781, pp. 26-28
Tī it-seng ê tiong-kan, gín-á sî-tāi thang kóng sī tē-it 'Im-ga̍k-tek' ê. In m̄-nā kan-ta ài chhiùⁿ-koa nā-tiāⁿ, in ê choân seng-oa̍h chiū-sī im-ga̍k. In-uī án-ni, ū chin choē ê im-ga̍k uī-tio̍h gín-á lâi siⁿ-chhut. Io-nâ-koa(sic.), io-kiáⁿ-koa, tông-iâu, Iù-tì-oân im-ga̍k, Sió-o̍h im-ga̍k kap Chú-ji̍t-o̍h im-ga̍k téng-téng. Só͘-í goá siūⁿ lán nā oē sek-iōng chit ê gín-á ê sî-tāi ê thian-sèng lâi poê-iúⁿ in ê chong-kàu-sim, ēng sìn-gióng loē-iông lâi phoè-ha̍p tī si kap im-ga̍k ê lāi-bīn, chiū tek-khak hit ê hāu-kó m̄-sī sió-khoá.
Koh-chài Sèng-tàn sī kap im-ga̍k ia̍h ū hui-siông chhim ê koan-hē, Sèng-tàn nā bô im-ga̍k, phah-sǹg sī chhin-chhiūⁿ thiⁿ-téng bô ge̍h kap chhiⁿ chi̍t-iūⁿ! ia̍h gín-á kap Sèng-tàn ê koan-hē ia̍h sī hui-siông ê bi̍t-chhiat. án-ni gín-á kap Sèng-tàn kap im-ga̍k chit saⁿ-hāng sī boē saⁿ-lī-tit! Goá ǹg-bāng kok hong-bīn ê tong-sū-chiá kap chí-tō-chiá oē lí-kái chit ê sū, lâi chhiong-si̍t in ê kang-chok loē-iông kap hoat-hui in ê hāu-kó.
Í-hā siūⁿ ài kú-khí kuí-nā-hāng lâi choè tāi-ke ê si̍t-chè-siōng ê chham-khó chiū-sī.
1) Lūn Koa-sû.
Tek-khak hit ê oē-sû tio̍h pêng-īⁿ, hō͘ gín-á só͘ oē lí-kái-tit--ê kap in ji̍t-siông ê iōng-gú tông-téng thêng-tō͘ ê. M̄-thang kè-thâu siuⁿ chhim chiah hó.
Koh-chài lūn Kok-gú si kap Tâi-gú si ê būn-toê, goá siūⁿ nā oē nn̄g hāng pêng-iōng(sic.) sī tē-it hó koh chū-jiân. Put-kò Kok-gú si tong-jiân sī ēng Kok-gú (hàn-bûn) lâi siá, chóng-sī Tâi-gú si tio̍h ēng Tâi-gú pe̍h-oē-jī lâi siá chiah oē oân-choân piáu-bêng hit ê hoat-im. Put-kò hiān-chāi ê Chú-ji̍t-o̍h jî-tông kiám-chhái in ê pe̍h-oē-jī lêng-le̍k put-chiok, chóng-sī goá siūⁿ che sī lán ê kàu-hoē ê khoat-tiám ê chi̍t hāng, tek-khak boē thang choè lí-iû ê chi̍t-ê. ia̍h koa-sû tio̍h siá kuí-nā siú kap choè chi̍t pún tiàu tī thâu-chêng, hō͘ in ná khoàⁿ ná chhiùⁿ, tek-khak m̄-thang hō͘ in tāi-seng oa̍t-liām koa-sû kàu oē hiáu-tit, āu-lâi chiah kà in chhiùⁿ. Nā án-ni, chiū in só͘ o̍h--ê chin oh-tit chhiau-kè 20 siú, in ê lé-pài á-sī choân-thé ê oa̍h-tāng oē hām-lo̍h tī tan-tiāu bô piàn-hoà ê mâu-pēng.
2) Lūn im-ga̍k.
Tī Chú-ji̍t-o̍h lé-pài ê sî, tek-khak tio̍h ū té-té ê chiân-chàu, ia̍h tio̍h chí-tō jî-tông hit ê ì-gī kap cháiⁿ-iūⁿ lâi hêng-tōng. Só͘ ū ê im-ga̍k kap si-koa tio̍h tan-sûn khó-ài, ū sî an-chēng, ū sî hoa̍t-phoat khoài-lo̍k ê khah ha̍h. Tuì tī chit tiám, Kàu-io̍h-kio̍k Chú-ji̍t-o̍h Sèng-si pō͘-hoē só͘ phian ê Chú-ji̍t-o̍h Sèng-si, si̍t-chāi sī ū toā ê kòng-hiàn. Put-kò chiàu goá siūⁿ, chhin-chhiūⁿ tē 28 siú hit khoán ê si sī bô sím-mi̍h ha̍h tī jî-tông sú-iōng, in-uī sui-bóng hit siú sī sè-kan choè iú-bêng ê si ê chi̍t siú, iáu-kú hit ê oē-sû kap im-ga̍k m̄-sī gín-á só͘ oē liáu-kái kap chèng-khak lâi ha̍k-si̍p-tio̍h--ê.
Koh-chài nā beh kà sin si ê sî, khîm tio̍h m̄-thang toâⁿ 'sì siaⁿ,' kan-ta toâⁿ tiāu ê chê-im chiū hó. Kàu chhit peh hun í-keng oē hiáu-tit ê sî, chiah chèng-sek toâⁿ phoāⁿ-chàu. án-ni sī hō͘ teh kà ê lâng khah khoài kà. ia̍h teh kà ê lâng kap ji̍h khîm ê lâng tio̍h ū thê-chiân liân-lo̍k, chiah boē siong-khek pa̍t-lâng ê lô-le̍k. Ū-sî tī liān-si̍p tong-tiong ia̍h thang hō͘ gín-á hioh-khùn, m̄-bián ēng chhuì chhiùⁿ, kan-ta ji̍h khîm hō͘ in ēng in ê hī-khang lâi thiaⁿ chiū hó, ia̍h kà ê sian-siⁿ pí koa-sû hō͘ in ēng ba̍k-chiu lâi khoàⁿ. án-ni nn̄g, saⁿ piàn, chi̍t hong-bīn thang hō͘ nâ-âu hioh-khùn, koh chi̍t hong-bīn iā oē hō͘ in ê hī-khang tit-tio̍h hó ê hùn-liān......iā chit ê sī tē-it iàu-kín ê...... kap pang-chān in ê chèng-khak ê ha̍k-si̍p.
ia̍h teh kà ê sian-siⁿ thang ēng chhiú pí pán kap chhiùⁿ hō͘ in tè, chóng-sī tek-khak m̄-thang ēng chhiú phah pho̍k-á á-sī ēng tek-á phah toh-téng lâi choè siaⁿ-im phah-pán. Lán sī khah ài thiaⁿ hó ê siaⁿ-im, khah bô ài thiaⁿ cha̍p-im, iā nā án-ni choè, m̄-nā oē phah-pháiⁿ gín-á ê hī-khang, soà oē hāi-tio̍h in ê chéng-kò ê im-ga̍k kàu-io̍k ê ki-chhó͘.
3) Chong-kàu loē-iông.
M̄-thang kéng siuⁿ giâm-siok uí-tāi ho̍k-cha̍p ê sìn-gióng loē-iông ê. Sī in-uī kiaⁿ-liáu lī in ê lí-kái-le̍k kap keng-giām siuⁿ hn̄g, chiū só͘ gîm ê si oē pìⁿ choè bô lāi-iông. Í-goā nā oē phoè-ha̍p it-liân sù-kuì, á-sī kàu-hoē chióng-chióng ê choeh kap hêng-sū lâi kéng si, chiū hit ê chhù-bī kap kong-hāu m̄-nā kan-ta oē tuì si ê loē-iông lâi, chiū kàu toā-hàn í-āu oē tuì ìn-siōng lâi, ū-sî oē pang-chān lâng kè-sio̍k in ê sìn-gióng, ia̍h ū-sî oē hō͘ lâng hoán-hoé ê ki-hoē. Nā oē thang kap tong-ji̍t chú-lí ê sian-siⁿ só͘ beh kóng ê chú-toê saⁿ phoè-ha̍p sī tē-it lí-sióng-tek. Chit hāng tek-khak tio̍h chīn-liōng lô-le̍k, in-uī hit ê saⁿ pang-chān sī toā.
Í-siōng siá kuí hāng, ǹg-bāng chu-uī nā ū sím-mi̍h si̍t-chè-siōng ê khùn-lân, tāi-ke the̍h chhut-lâi saⁿ-kap thó-lūn gián-kiù, goá sìn tek-khak oē tit-tio̍h tú-hó ê kái-koat kap chìn-pō͘ chiah tio̍h.
(Tân Sù-tī).