Pâi-oân-cho̍k ê kè-chhoā
1954.09 789 hō p.21-22
(N̂g Sò͘-ngô͘)
Pâi-oân-cho̍k ê kè-chhoā kap lán pîⁿ-tē ū toā cheng-chha, thiaⁿ-liáu iā ū khó-chhú, iā ū chhù-bī, iā ū khó-lîn ê só͘-chāi. Só͘-í it-hoat kám-kak tio̍h thoân-tō-lí, chiong Ki-tok ê kng chhiō in. Taⁿ ài kán-tan lâi kài-siāu.
1. Chò-chhin.
Pâi-oân-cho̍k in ê chò-chhin, khí-chho͘ bô chhin-chhiūⁿ ēng moâi-lâng kài-siāu. Chiū-sī lâm lú nā ta̍t kàu kiat-hun ê nî-hoè, lâm chheng-liân tio̍h ài kàu lú chheng-liân ê só͘-chāi siông-siông khì thit-thô, chhiùⁿ-koa, kóng-oē saⁿ kau-poê, ū sî tī chia, ū sî tī hia, āu-lâi chiah chhoē-chhut ì-khì saⁿ hô-ha̍p ê lâng lâi chìn-hêng chhin-sū. Che sī in tuì kó͘-chá í-lâi ê hong-sio̍k, sī in chò-chhin ê khí-thâu, bô-lūn sím-mi̍h lâng tō ài án-ni. Chit khoán ê kau-poê, in ê oē kiò-chò. Siat-sú nā ū chheng-liân khah bô chhù-bī tī chit-ê, chiū lāu-lâng ài kong-kek, beh kóng "Lí bô beh khì sím-mi̍h lâng beh phit-phoè lí." In lâm lú ê kau-poê, sui-jiân sī tāi-ke ê kong-jīn, iáu-kú sī boē ēng-tit su-khia kau-poê, tio̍h ài tiàm tī ka-têng sī-toā-lâng ê kam-tok ē lâi kong-jiân kau-poê chiah oē ēng-tit. Koh pêng-siông ê lē, lú chheng-liân m̄-bat khì chhoē lâm chheng-liân.
2. Chhin-sū ê sêng-li̍p.
In lâm lú án-ni kau-poê, nā chhoē-chhut ū tâu-ha̍p--ê, lâm chit pêng chiū iong moâi-lâng khì chò-chhin. iā lú chit pêng, moâi-lâng nā lâi kóng, chiah khui chhin-cho̍k hoē-gī lâi chham-siông. Siat-sú chhin-cho̍k tiong nā ū chi̍t lâng bô chàn-sêng, sui-sī lâm lú chheng-liân chin ì-ài, iā sī tio̍h soah--khi. Nā ū lóng chàn-sêng, lâm lú lióng-hong chiah tēng kî-ji̍t lâi chham-siông phèng-lé. (In teh chò phèng-lé ê mi̍h, chiū-sī tiáⁿ, am-kng, ti-thâu, gû-lê, kó͘-chu (古珠), chiú, ti, gû, chîⁿ). Phèng-lé nā chham-siông hó-sè, chiah koat-tēng kiat-hun ê ji̍t. (In khah-siông ēng ū goe̍h ê ji̍t). Ji̍t nā tēng liáu, tī cha̍p-goā ji̍t chêng chiū cheng sek-á chò sek-á chiú, kàu sî thang chhiáⁿ lâng-kheh. iū-koh sio-siâng tī hit ê cha̍p-goā ji̍t lāi, chheng-liân lâm lú, á-sī chhin-lâng pêng-iú, ta̍k mê tio̍h ài lâi lú-ka thiàu-bú chhiùⁿ-koa. Nā-sī thâu-ba̍k tio̍h ài pa̍k chin koân ê chhian-chhiu hō͘ sin-niû kap it-poaⁿ ê pêng-iú hàiⁿ, ta̍k àm thit-thô kàu chin àm. Che sī in kiat-hun chêng ê nāu-jia̍t, iā sī in só͘ tuì-tiōng ê, nā bô chò sek-á chiú, bô thiàu-bú ê kiat-hun, chiū-sī sī-toā-lâng bô chàn-sêng, ka-kī chū-iû ê kiat-hun.
3. Kiat-hun-sek.
Kiat-hun-sek sī tī lú-ka lâi kú-hêng. Kàu hit ê tong-ji̍t, sin-niû, kiáⁿ-sài kap it-poaⁿ ê lâng lóng sēng-chong kàu tī chng-tiong hoē-ha̍p ê kong-tiâⁿ, tī hia chhiùⁿ-koa, thiàu-bú, chia̍h chiú lâi nāu-jia̍t. Nā-sī thâu-ba̍k tio̍h chin-choē lâng lâi hàiⁿ chhian-chhiu. án-ni chiū-sī in ê kiat-hun tián-lé-sek, iā chit ê tián-lé-sek sī tāi-khài tuì ē-po͘ sî ê 3, 4 tiám cheng khí, kàu hit àm ê poàⁿ-mî āu chiah ū soah, ū-sî kàu thiⁿ-kng iā bat. Taⁿ sek nā soah, kiáⁿ-sài ê pêng-iú tio̍h lâi āiⁿ sin-niû khì kiáⁿ-sài ê chhù. Kàu hit sî sin-niû kap i ê chhin-lâng, pêng-iú, tio̍h lâu lī-pia̍t ê ba̍k-sái, āu-lâi chiah hō͘ lâng āiⁿ--khì. Chóng-sī ū-sî sek chò liáu-āu, sin-niû bô suî-sî khì kiáⁿ-sài ê chhù, chū án-ni koh tńg-khì in tau keh kuí-nā ji̍t chiah khì ê, iā sī ū.
Í-siōng só͘ kóng sī it-poaⁿ lâng ê kiat-hun-sek, chóng-sī nā-sī thâu-ba̍k ê kiat-hun chiū m̄-sī án-ni nā-tiāⁿ. Ū-sî beh chhoā chi̍t ê sin-niû lâi kàu chhù, tio̍h ài chhoā kuí-nā ji̍t chiah oē kàu, che sī cháiⁿ-iūⁿ? Chiū-sī tī chit tiong-kan sin-niû ài beh tuì kiáⁿ-sài lâi thó chin-choē mi̍h, in teh kóng, Chhī cha-bó͘-kiáⁿ beh tuì i lâi tit-tio̍h mi̍h, chiū-sī chit ê sî nā-tiāⁿ, só͘-í chīn só͘ oē chit ê sî-kan tio̍h kā i iân-chhiân hō͘ i kú-kú. Taⁿ in chit tiong-kan beh ēng cháiⁿ-iūⁿ lâi tit-tio̍h kiáⁿ-sài ê mi̍h, chiū-sī sin-niû hō͘ lâng āiⁿ kàu tô͘-tiong ū chhiū-á ê só͘-chāi, i tō tuì chhiū-á-ki khiú--leh, án-ni chiū-sī i m̄ kiâⁿ. Hit-sî kiáⁿ-sài chit pêng tō koh the̍h mi̍h-kiāⁿ á-sī chîⁿ khì kā i ko͘-chiâⁿ, kiò i tō pàng, thang koh kiâⁿ. Chóng-sī hit ê mi̍h-kiāⁿ hō͘ i khoàⁿ liáu nā bô boán-chiok, tio̍h ài hō͘ i kàu boán-chiok chiah ē-ēng--tit, nā bô, i tō m̄ kiâⁿ. Chhin-chhiūⁿ chit khoán ê tāi0chì, m̄ sī chi̍t pái iah sī nn̄g pái nā-tiāⁿ, sī chiàu sin-niû ê só͘ chò, beh kuí pái, lóng tio̍h chiàu án-ni. Goá chhin-sin chai, chi̍t ê thâu-ba̍k khì chhoā chi̍t ê thâu-ba̍k ê cha-bó͘-kiáⁿ, chhoā 3 ji̍t chiah kàu chng-kha, tuì chng-kha kàu chhù 30 hun ê lō͘ nā-tiāⁿ, chóng-sī sin-niû m̄ kiâⁿ, koh ko͘-chiâⁿ cha̍p goā pái, chhiân 8 tiám goā cheng ê sî-kan, ke iōng liáu 20 goā tè pò͘, koh saⁿ-kap lâi chhoā ê lâng ê chîⁿ iā lóng khêng chhut-lâi saⁿ-thiⁿ. Chhin-chhiūⁿ chit khoán ê hong-sio̍k, kū-koàn ê lâng lia̍h chò chin thé-bīn, khoàⁿ chò chin iàu-kín. Chóng--sī kīn-lâi khah ū tì-sek ê lâng iā kám-kak án-ni sī m̄ hó, ū chiām-chiām teh kái.
(N̂g Sò͘-ngô͘).
