A-gī só͘ hiàn ê lé-mi̍h
(Téng-bīn chiap Siā-lūn)
1954. 11, no. 791, pp. 25-26
Chit ê Kám-siā-cheh ê kò͘-sū sī tī tē jī chhù sè-kài tāi-chiàn tiong, tuì Tiong-kok thoân--lâi ê.
A-gī sī chi̍t ê cha̍p-sì-gō͘ hoè ê gín-á. Ū chi̍t ji̍t, teh kiâⁿ lō͘ ê sî chin siong-sim, in-uī i bô pē-bú, bô hiaⁿ-ché, bô chhin-lâng, chí-ū lâu i ka-kī chi̍t ê nā-tiāⁿ. Só͘-í ná kiâⁿ ná siūⁿ i só͘ tú-tio̍h ê kéng-gū. Tú chi̍t lé-pài chêng, A-gī tī ha̍k-hāu teh tha̍k-chheh, ka-têng, chhù-lāi lóng an-choân, bô sím-mi̍h thang hó khoà-lū. Chóng-sī taⁿ kan-ta chhun i chi̍t-ê, sī uī-tio̍h tuì-te̍k ê chà-tân chà-liáu i ê chhù, it-chīn siū hoé sio bia̍t. A-gī ê ka-cho̍k lóng sì-soàⁿ, A-gī nn̄g ji̍t kú tī ke-lō͘ sì-koè kiâⁿ, sì-koè chhoē, chhoē lóng bô i ê chhin-lâng. Peh-sèⁿ iā lóng sì-soàⁿ tô-cháu kàu sai-pêng ê soaⁿ khì. A-gī iā toè lâng cháu, kiâⁿ 4 ji̍t kú, ji̍t--sî tio̍h it-ti̍t kiâⁿ, àm-sî tio̍h khùn tī lō͘-piⁿ. Pak-tó͘ nā iau, A-gī tio̍h tuì lâng thó mi̍h lâi chia̍h, piàn choè chi̍t ê chhin-chhiūⁿ khit-chia̍h ê khoán, si̍t-chāi chin khó-liân. A-gī boē tú-tio̍h chit ê chhi-chhám ê sî, tī i ê sim-lāi ū khǹg chi̍t ê ǹg-bāng, chiū-sī ǹg-bāng i ū chi̍t ji̍t beh keng-koè tāi-ha̍k tit-tio̍h ha̍k-uī. Taⁿ bô hoat-tō͘, in-uī bô chhù, iā bô chîⁿ, bô ha̍k-hāu, liân ka-cho̍k iā bô--khì lah. I kám-kak chin loé-chì, chin bô pō͘.
Hut-jiân tī lō͘ ê oat-kak ū khoàⁿ-kìⁿ chi̍t tuī peng tī lō͘-piⁿ teh hioh-khùn. A-gī chin kiaⁿ, ài siám-pī, chiū cháu tuì chhiū-á-kha khì, in-uī m̄-chai peng sī sio̍k tī tó-chi̍t pêng ê. Chóng-sī siám bô lō͘, kun-tiúⁿ í-keng khoàⁿ-tio̍h A-gī, ēng toā siaⁿ hoah i kóng, "Khit-chia̍h gín-á, thêng chi̍t-ē; lí khoàⁿ tuì-bīn soaⁿ-kha ū tê-hn̂g, cháu khì kā tē-chú kóng, peng, kun-tiúⁿ beh hioh-mê tī in tau, tio̍h pī-pān só͘-chāi kap chú chheⁿ-chhau hō͘ 8 ê lâng thang chia̍h kàu pá. Pháiⁿ-miā gín-á.....lí káⁿ thau-cháu."
A-gī thiaⁿ án-ni, tī sim-lāi teh kám-siā. I teh siūⁿ, bô tek-khak i iā oē tit-tio̍h tē-chú ê hó khoán-thāi thang tō͘-pá, in-uī i chin iau. Koh chi̍t hāng, A-gī hoaⁿ-hí pang-chān kok-ka ê peng, só͘-í toā-pō͘ cháu, cháu kàu tē-chú ê toā-mn̂g-kháu phah-mn̂g. Kò͘-mn̂g ê khí-thâu khoàⁿ-chit ê phoà-làm ê gín-á m̄-chún i ji̍p. Chóng-sī A-gī it-ti̍t kóng ū iàu-kín ê sū ài pò chú-lâng chai; kàu bé, kò͘-mn̂g ê chiah chhoā i ji̍p chú-lâng ê kheh-thiaⁿ.
Chú-lâng mn̄g A-gī kóng, "Lí ū sím-mi̍h siau-sit thang pò?" A-gī ēng chin hó-lé ê oē kóng-bêng. Chú-lâng thiaⁿ-liáu tio̍h-kiaⁿ kóng, "Taⁿ, chhám-ah! Tú-hó chit sî lāi-bīn toā khiàm kang, lâm--ê chhut-khì chò peng, lú--ê teh bán tê, tê teh-beh siu-sêng, tāi-ke hui-siông ê bô êng......" A-gī suî-sî ìn kóng, "Tāi-jîn! lí nā khéng, goá chiū hoaⁿ-hí tàu pang-bâng, goá oē koāⁿ chuí, tàu chò-kang, tang-sai, chhiáⁿ hō͘ goá chò."
It-tàn tī mn̂g-kháu í-keng ū thiaⁿ-kìⁿ peng teh phah-mn̂g ê siaⁿ, só͘-í chú-lâng chiū ìn kóng, "Hó lah, hó lah, chhiáⁿ toà chia; kín-kín khì chàu-kha, tio̍h gâu thiaⁿ chú-pn̄g ê oē." Tē-chú chiū kín khì mn̂g-kháu hoan-gêng 8 miâ ê peng-tuī ji̍p-lâi. Peng-tuī ū siū tē-chú ê hó khoán-thāi, keh-ji̍t thàu-chá chiū lī-khui khì pa̍t só͘-chāi.
A-gī chin hoaⁿ-hí i ū só͘-chāi thang khùn, ū pn̄g thang chia̍h, ū kang thang chò, he̍k-sī taⁿ chuí, phâng pn̄g, he̍k-sī sàu-tè, bán tê, bô-lūn siáⁿ khoán ê kang, i chin kut-la̍t jīn-chin chò. Só͘-í chi̍t ji̍t koè chi̍t ji̍t, A-gī ê sim hoaⁿ-hí khoài-lo̍k, chiām-chiām boē-kì-tit i í-chêng ê kan-khó͘.
Chí-ū chi̍t hāng i ê chú-lâng hō͘ A-gī chin kî-koài ê, chiū-sī tī 6 ji̍t lāi ka-jîn kap chhiàⁿ-kang lâng lóng chhut-la̍t chò kang, kàu tē 7 ji̍t, tāi-ke lóng hioh-khùn. Tī hit ji̍t choân ka-cho̍k lóng chhēng suí saⁿ, kiâⁿ saⁿ eng-lí ê lō͘ khì chi̍t keng soat-kàu-só͘ choè lé-pài. A-gī thâu chi̍t pái thiaⁿ tō-lí, thiaⁿ lóng bô; chóng-sī i chin ài gîm-si, ài thiaⁿ gín-á kò͘-sū. I kám-kak hù-hoē ê lâng lóng chin hoaⁿ-hí koh chhin-chhiat. A-gī si̍t-chāi iáu m̄-bat tú-tio̍h chhin-chhiūⁿ chit khoán! Liân kò͘-mn̂g ê lâng iā tuì i piáu-sī hó-ì. Só͘-í A-gī muí lé-pài m̄-bat khiàm-se̍k, ná khì, ná ài khì. Chú-lâng ū sî kóng Iâ-so͘ ê kò͘-sū á-sī soat-bêng tō-lí hō͘ A-gī thiaⁿ. Tuì án-ni A-gī chiām-chiām bat Thiⁿ-pē ê thiàⁿ.
Ū chi̍t ji̍t, bo̍k-su pò-kò beh siú Kám-siā-cheh (Siu-tang-cheh), ū chhiáⁿ lia̍t-uī lâi chún-pī. A-gī thiaⁿ-liáu chin hoaⁿ-hí teh siūⁿ, "M̄-chai goá ū sím-mi̍h thang hiàn hō͘ Thiⁿ-pē." Chú-lâng iā sī teh chún-pī lé-mi̍h; in-uī i ê soaⁿ lóng sī tê-hn̂g, só͘-í teh chún-pī sin-tê thang chò i ê lé-mi̍h. Ta̍k ji̍t kang-lâng ū bán iù-iù e tê-hio̍h lēng-goā hē tī chi̍t kha nâ, sī te̍k-pia̍t kéng tē-it hó ê tê-sim tê beh chò Kám-siā-cheh ê lé-mi̍h. In-uī Kám-siā-cheh teh-beh kàu, só͘-í muí chi̍t e toā-lâng á-sī gín-á lóng teh liām i beh hiàn sím-mi̍h, i beh hiàn sím-mi̍h. Ū-ê kóng, "Goá beh hiàn chi̍t chiah iûⁿ-á," "Goá beh hiàn ke-nn̄g, " "Goá beh hiàn chi̍t-koá chhài, " téng. A-gī ná thiaⁿ sim ná hoân-ló, in-uī i bô sím-mi̍h thang hiàn hō͘ Thiⁿ-pē. Hut-jiân-kan siūⁿ-tio̍h chi̍t hāng, chiū kín-kín cháu khì kàu chi̍t ê ô͘-piⁿ koah lô͘-tek, koah tńg-khì chhù-ni̍h beh tī chi̍t só͘-chāi àm-chēⁿ choè chi̍t kha nâ-á.
Kám-siā-cheh lé-pài-ji̍t kàu. Tāi-ke teh chún-pī lé-mi̍h. A-gī iā sī teh chún-pī i ê lé-mi̍h. A-gī iā sī teh chún-pī i ê lé-mi̍h. A-gī ji̍p-khì tê-hn̂g ka-kī liām kóng, "Goá beh chiong goá ê chú-lâng só͘ beh hiàn ê tê-sim piàⁿ tī goá chit kha suí-suí koh sin ê nâ-á, in-uī sin ê tê-sim tio̍h té tī sin ê nâ khah ha̍h!" Tú-tú hit sî chú-lâng khui-mn̂g ji̍p-lâi beh the̍h i só͘ pī-pān ê tê-sim khì lé-pài-tn̂g. A-gī khoàⁿ-kìⁿ chú-lâng, tio̍h chi̍t-kiaⁿ, soà chhia-tó tê-sim, koh tê-sim hō͘ hong chhoe-soàⁿ. Chú-lâng khoàⁿ-kìⁿ án-ni chin bô hoaⁿ-hí kóng, "Sím-mi̍h lâng bong goá pó-poè ê lé-mi̍h?" A-gī chin kiaⁿ, chek-sî tī chú-lâng ê bīn-chêng phak-teh, m̄-káⁿ khui chhuì, sim-koaⁿ pho̍k-pho̍k-chhéng. Chú-lâng oa̍t-thâu khoàⁿ-tio̍h chi̍t kha suí-suí ê nâ, chiū chhiò-iông tuì A-gī kóng, "Kiáⁿ ah! taⁿ goá bêng-pe̍k lí ê ì-sù. Chit sî kín khì tê-hn̂g koh bán sin ê tê, lō͘-chuí iáu-boē hō͘ ji̍t pha̍k ta, hio̍h-á iáu chheⁿ-chheⁿ, suí-suí. Che sī Thiⁿ-pē ê ì-sù. Sin ê tê tio̍h ài té tī sin ê nâ chiah tio̍h. Lí pí goá ū pī-pān khah hó, khah ha̍h ê lé-mi̍h!"
A-gī thiaⁿ chit kù boē kóng-tit ê hoaⁿ-hí, chiū cháu kàu tê-hn̂g bán suí-suí sin-sin ê tê-hio̍h hē tī sin ê nâ, koāⁿ kàu lé-pài-tn̂g. Tī lé-pài-tn̂g lâng chē kàu tīⁿ-tīⁿ, tāi-ke hui-siông ê hoaⁿ-hí. Lé-mi̍h lóng pâi tī thâu-chêng, chin nāu-jia̍t, chin hó khoàⁿ. A-gī khoàⁿ i só͘ chò ê nâ té i ê chú-lâng só͘ hiàn ê tê, sim-koaⁿ hoaⁿ-hí tiô-thiàu, kám-siā Thiⁿ-pē ê thiàⁿ-thàng kap I ê khoàⁿ-kò͘. Bo̍k-su kî-tó ê sî teh kám-siā Thiⁿ-pē só͘ siúⁿ-sù ê hó nî-tang, A-gī iā sī teh kî-tó kóng, "Thiⁿ-pē ah, tuì chit sî goá ài chò Lí só͘ hoaⁿ-hí ê kiáⁿ-jî, ài chi̍t-sì-lâng ho̍k-sāi Lí."
(Oân).
