Saⁿ kù "Sek-chhâi"
1957.01 tē 817 hō p.5-7
(Hoat-hêng-jîn: N̂g Bú-tong)
Khí pit ài kā tāi-ke kiong-hí. Lán ê Kong-pò chiàu-khoàⁿ tī Tong-lâm A ê kàu-hoē ki-hoan pò-choá ê tiong-kan sī tē-it chá--ê. Kám-siā Chú, hō͘ lán koh ngiâ-chih Sin ê nî. Goān tāi-ke kin-nî ka-poē ài-khò͘, iā kiû Chú sù-hok pún Pò, hō͘ i koh-khah gâu hoat-hui i thoân hok-im kiù lâng ê sù-bēng.
Koan-hē kàu-hoē teh kéng lâng tng chit ê sū, chêng pún-lâng bat tī pún Pò hoat-piáu chi̍t phiⁿ lūn, kóng-khí saⁿ ê goân-chek, chiū-sī kóng: - Ē chò, beh chò, hō͘ i chò (能為, 肯為, 任為). Lán beh kéng lâng lâi tng kàu-hoē ê kong-chit, tio̍h khoàⁿ i, ē chò bē? Beh chò m̄? Nā ē chò, koh khéng beh chò, án-ni chiah thang hō͘ i chò. Sui-jiân ē chò, nā m̄-goān chò, kiat-kio̍k "ah-ke m̄-chiâⁿ pū". Sui-jiân chin ài chò, nā bē chò, iā sī hāi. Nā ē chò, koh beh chò, lán nā m̄ hō͘ i chò, chiū "oa̍h-bé pa̍k tiàm sí chhiū-thâu," chin phah-sńg. Só͘-í chit 3 ê goân-chek chiàu goá siūⁿ lóng bē thiah-lī tit.
Taⁿ pún-lâng koh siūⁿ-tio̍h 3 kù oē, ài siá tī chia, kiû tāi-ke ê ngá-chèng.
Lán ê Chóng-hoē Siông-tì Uí-oân-hoē í-keng ū koat-tēng beh siat-tì Chóng-hoē Sū-bū-só͘ tī Tâi-pak chhī-lāi. Choè-kīn tit-tio̍h Ka-ná-tāi Kàu-sū-hoē ê hó-ì, chiong Tiong-san Pak-lō͘ ê Soan-kàu-su siok-sià chi̍t chō lâu beh chioh Chóng-hoē chò lîm-sî Sū-bū-só͘, chiū-sī hiān-sî Bêng Bo̍k-su ê siok-sià ê tuì-bīn chō.
Ū-tēng kin-nî 2 goe̍h tiong (tāi-iok 12─15) beh khui tē 4 kài Chóng-hoē, ǹg-bāng tông-sî ē thang soà khui ēng tông-hoē tan-uī chó͘-chit ê Chóng-hoē. Kì-jiân chit ê Chóng-hoē sêng-li̍p. Chiū chāi-lâi tī Lâm Pak lióng Tāi-hoē ê chèng-tī le̍k-liōng kap hêng-chèng chú-koân lóng kui-sio̍k tī chit ê Chóng-hoē. uī-tio̍h beh ūn-êng chiah ê chit-chek, Chóng Uí koat-tēng chì-chió tio̍h ū í-hā chit kuí uī ê choan-jīm kàn-sū.
Chiū-sī chi̍t ê Thoân-tō kàn-sū, siat-hoat Thoân-tō-kio̍k ê sū; chi̍t ê Soan-tō kàn-sū, lâi siat-hoat San-tē kap kî-û Soan-tō-hoē ê sū; chi̍t ê Chheng-liân kap Kàu-io̍k ê kàn-sū, lâi siat-hoat T. K. C. kap S. S. ê sū; iā chi̍t miâ Châi-bū kàn-sū, lâi siat-hoat it-chhè ê châi-chèng, iā tio̍h chi̍t miâ Lú Soan-tō-hoē ê kàn-sū, siat-hoat Lú Soan-tō-hoē ê kang, koh tio̍h chi̍t uī Kong-pò choan-jīm ê chú-pit. Í-goā iā tio̍h ū chi̍t miâ Chóng-kàn-sū, thang pang-chān gī-tiúⁿ ho̍k-bū choan-poâⁿ-tek ê kang-khoè. Í-siōng chiah ê jîn-châi sī Chóng-hoē sêng-li̍p āu só͘ tio̍h khiàm-ēng ê kang-lâng. Tē 3 kài ê Chóng-hoē ū kau-tài Siat-kè Uí-oân-hoē jîn-soán thê-miâ lâi hù chhù-kài Chóng-hoē jīm-bēng. Siat-kè Uí-oân-hoē uī-tio̍h ài sīn-tiōng kap ài tuì choân-thé ê kàu-hoē tiong lâi tui-kiû jîn-châi ê khí-kiàn, í-keng ū hoat phoe hō͘ 8 Tiong-hoē kap iú-koan ki-koan, chhiáⁿ in chhui-chiàn.
Taⁿ kok uī tho̍k-chiá! "Hō͘ i toā châng ê Siōng-tè" iáu-kú chai-chhiū, ak-chuí ê sī lâng. Khí chhù; khí hó, khí pháiⁿ, ēng chhâ, ēng chháu, ēng kim-gîn ê lóng sī lâng. Sū-gia̍p beh sêng, beh pāi, chāi tī "tek kî jîn," á-sī "put tek kî jîn". Lán ê Chóng-hoē chhú-khì ê ūn-êng iā sī án-ni. Só͘-í lán tio̍h kiû Siōng-tè chí-sī lán, chhin-chhiūⁿ chá-nî tī Pek-lī-hêng chí-sī Sat-bó͘-nî chi̍t-iūⁿ, chai-iáⁿ thang kéng ha̍p-ēng ê lâng Tāi-pi̍t.
Pún-lâng tī chia kóng 3 kù "Sek-chhâi" chò chham-khó.
1. Thâu chi̍t kù "Sek-chhâi" chiū-sī 識材, ē jīn-sek chhâi-liāu. Bûn-ông ē-hiáu khì Uí-suí chhoē Chú-gâ, Lâu Pī Sam-kò͘ chhó-lû chhiáⁿ Chu-kat. Che lóng sī bat jîn-châi ê lâng. Ū-sî tī tuì-te̍k ê tiong-kan iā ē thang chhoē-tio̍h hó jîn-châi. Chê Hoân-kong tit-tio̍h Koán Tiōng, chiū-sī án-ni. Kok uī lán Tâi-oân kàu-hoē m̄-sī bô jîn-châi, ū-sî sī in-uī lán m̄-bat, tì-kàu "Bêng-chu àm-tâu". Taⁿ lán beh án-choáⁿ chiah ē bat lâng? Chiū-sī tio̍h lán ê Chú chí-sī, chhin-chhiūⁿ Sat-bó͘-ní khí-thâu m̄-bat, hiám-hiám kóng m̄-tio̍h. Kai-chài Chú ê Sîn chí-sī. Só͘-í lán tio̍h khiam-pi, phah-sí chū-ngó͘, kiû Chú chí-sī.
2. Tē-jī kù ê "Sek-chhâi" chiū-sī 適材, ēng tú-hó ê chhâi-liāu. Chhin-chhiūⁿ lán kóng, "Sek-chhâi sek-só͘". Lâng-lâng ū i ê te̍k-tiông kap sù-bēng. Ha̍h-ēng chiū hó-ēng, m̄-thang loān-ēng. Thì-thâu-to khiok ē chhiat-chhài tit, bô chhái. Chhài-to khiok ē chhò-chhâ tit, phah-sńg! Pêⁿ-pêⁿ sī lâng, chóng ū i ê ēng lō͘. Nā ha̍h-ēng, i hó lán iā hó, nā bô ha̍k-ēng, chiū i tó, lán iā tó.
3. Tē-saⁿ kù "Sek-chhâi" sī 惜材, chiū-sī pó-sioh jîn-châi. Khah hó ê jîn-châi to-tio̍h pó-sioh. Pún-lâng ha̍k-seng sî-tāi, bat thiaⁿ-tio̍h kàu-hoē tiong n̄g kù oē. Chi̍t kù "táⁿ luî-tâi," lâng nā peh chiūⁿ luî-tâi chiū kā táⁿ lo̍h-lâi. Ì-sù chiū-sī nā tī kàu-hoē tiong ū chi̍t ê khah chhut-tioh--ê, chiū hoē-chê kā ián lo̍h-lâi. Koh chi̍t kú oē, chiū-sī "Ti-tiâu-hia̍t." Ti-tiâu lāi bô toā-chiah ti, in-uī chi̍t chiah toā chiah, chi̍t chiah lia̍h khì thâi.
Chiàu khoàⁿ chit n̄g kù oē sī tng-sî ê kàu-kài ê hong-chhì giân-sû. Kàu-kài ê hong-khì nā kó-jiân pìⁿ kàu án-ni, sī chin put-hēng.
Kok-uī tho̍k-chiá, lán tio̍h kiû Chú lîn-bín lán ê kàu-hoē. Tāi-ke gâu pó-sioh jîn-châi. Beh táⁿ-tó chi̍t ê lâng sī khoài-khoài, beh ióng-sêng chi̍t ê jîn-châi sī bô iông-īⁿ. Lán nā bô saⁿ pó-sioh, kiat-kio̍k sī hāi ka-kī.
Kám-siā Chú, kīn-lâi Chú ū chiong hó ê jîn-châi, chiām-chiām teh siúⁿ-sù lán, iā tī Au Bí teh kā lán tàu ióng-sêng thang chò chiong-lâi hó ê jîn-châi. Lán nā ē pó-sioh, chiū kàu-hoē chiân-tô͘ ū kng-bêng.
Í-siōng tī chit ê nî-thâu, te̍k-pia̍t tī Chóng-hoē iàu-kiû jîn-châi ê chit-tia̍p, pâi-lia̍t chit 3 kù, chò kok-uī ê chham-khó.