Cheng-siⁿ pìⁿ-choè lâng
Bunun cho̍k án-ni tit-kiù
Ô͘ Bûn-tî
1958年6月834期 9-11
Bô lâng ài hō͘ lâng mē cheng-siⁿ iáu-kú bô sìn Chú ê lâng m̄-chai lâng, sī Siōng-tè ê kiáⁿ, tì-kàu in sī "ko-téng tōng-bu̍t," án-ni mā sī cheng-siⁿ. Te̍k-pia̍t bô khai-hoà ê san-tē lâng koh-khah sī án-ni, in-uī in sī chhin-chhiūⁿ gín-á, cheng-sîn bô hoat-ta̍t, kap cheng-siⁿ ê hun-piat bô chin bêng. Cha̍p nî chêng, goá thâu pái lâi san-tē thoân-tō ê sî, lâng siông-siông kóng, "Hoan-á chiū-sī cheng-siⁿ, kap lâng hit tiong-ng ê tōng-bu̍t." Tī San-tē Bunun cho̍k sī bûn-hoà choè kē, chit ê tōng-bu̍t-sèng sī koh-khah bêng.
(1) Tuì Bunun ê oē lâi khoàⁿ:
Tī Bunun oē, lâng kap cheng-siⁿ lóng kiò choè "minixomis", ì-sù sī "tōng-bu̍t."
(2) Tuì in ê liû-thoân lâi khoàⁿ:
Liû-thoân á-sī kóng thoân-soat sī hit ê bîn-cho̍k ê su-sióng kap sìn-gióng. In bô bûn-jī, chū-jiân bô chheh, in ê kò͘-sū tuì kó͘-chá tuì chhuì lâi thoân kàu hiān-chāi. Só͘-í bô sìn Chú ê Bunun kàu hiān-chāi iáu teh sìn. Goá kán-tan kài-siāu kuí-nā tiâu in ê thoân-soat.
(1) In ê chit cho̍k Tanapimma sī kóng tuì ke-bó-thâng lâi piàn-hoà ê.
(2) Ū chi̍t chéng soaⁿ-téng ê niáu-chhú sī pîn-toāⁿ ê cha-bó͘ piàn ê. (3) Ū chi̍t ê iau-kuí ê lâng chia̍h iáu-boē se̍k ê ō͘-á, tì-kàu na-âu chiūⁿ, ti̍t-ti̍t jiàu seng-khu, soà boē-hiáu kóng-oē, án-ni pìⁿ choè kâu.
(4) Ū pháiⁿ ê hū-jîn-lâng kap soaⁿ-ti kan-îm soà hō͘ tiōng-hu thâi-sí, tuì pak-tó͘ cháu-chhut soaⁿ-ti kap ti.(5) Pah-pō͘-choâ sī gín-á piàn ê, só͘-í in m̄-káⁿ thâi-sí i, in kiò pah-pō͘-choâ choè pêng-iú; in siong-sìn pah-pō͘-choâ oē-hiáu thiaⁿ in ê oē, só͘-í nā khoàⁿ-kì chhù-lāi chiū hó chhuì kiò choâ tio̍h cháu, chiah boē hō͘ lâng tah-tio̍h , án-ni kóng, choâ chiū oē cháu.(6) Ū chi̍t lâng khì pah-la̍h, soà pah-m̄-kìⁿ i ê káu, ta̍k-ji̍t tī soaⁿ-nih teh kho͘ i ê káu, tì-kàu piàn-choè chi̍t khoán ê chiáu, ti̍t-ti̍t kho͘ i ê káu "to, to, to," kàu hiān-chāi iáu teh kho͘.
(3) Tuì in ê seng-oa̍h lâi khoàⁿ.
In 10 nî chêng , ta-po͘ chin-choē sī chhēng lo̍k, soaⁿ-iûⁿ ê phoê, tì-kàu ū-sî hō͘ lâng khoàⁿ choè sī lo̍k, hō͘ lâng phah sí. In bô sé seng-khu, bô sé kha, chhin-chhiūⁿ cheng-siⁿ hiah chhàu. In chia̍h kap cheng-siⁿ siāng-khoán, han-chî, sek-á. Bô ēng oáⁿ, tī, chí-ū ēng chhâ ê thng-sî ti̍t-chiap tuì tiáⁿ iúⁿ lâi chia̍h, chhun--ê ēng tiáⁿ hō͘ káu, ke, ti chia̍h. Hō͘ ti káu, ke, khùn tī chhù-lāi.Bô khí piān-só͘, tī soaⁿ-nih á-sī chhù-āu bô lâng khoàⁿ-kìⁿ ê só͘-chāi, suî-piān tāi-piān. Siông-siông phāiⁿ ti, káu, iûⁿ, ke-chiáu khì hn̄g ê só͘-chāi thit-thô. Lim chiú kàu chuì, hián-chhut tōng-bu̍t ê pún-sèng, tó tī thô͘-kha chiū khùn. Chóng kóng, i, si̍t, chū, ta̍k-hāng chin chhin-chhiūⁿ tōng-bu̍t.
Sìn Chú pìⁿ choè lâng.
Tuì 1947 nî, lán chiū chek-ke̍k-tek tuì Bunun thoân-tō. tng-sî ê chèng-hú koaⁿ-oân tuì kàu-hoē toā khui thoân-tō ê mn̂g, chū-iû thang ēng Ji̍t-pún-oē pò͘-tō. Kàu āu-lâi chiū kìm-chí Ji̍t-pún kap Ji̍t-gú. Chóng-sī kàu hit sî goá í-keng oē kóng in ê oē. Tī 1951 nî, lán iā ū chhut-pán Lô͘-má-jī ê Má-thài kap in ê Sèng-koa. Khí-seng lán sī tuì Tang-pō͘ khai-sí thoân-tō , kàu ū sìn-tô͘ liáu-āu chiū phài lâng khì Tâi-tiong kap Ko-hiông ê Bunun pò͘-tō. Hit ê keng-huì lóng sī tuì Ka-ná-tāi ê Bú-hoē. Kám-siā Siōng-tè, tuì tī kuí-nā hong-bīn ê hia̍p-le̍k chiū kàu-sè chiām-chiām chìn-tián, kàu hiān-chāi ū 50 keng ê kàu-hoē. Nā-sī bān 3 nî, hō͘ Thian-chú-kàu lâi bê-he̍k chiū kiám-chhái bô hiah khoài.
In tuì sìn Chú liáu-āu, su-sióng kap seng-oa̍h toā piàn-chhian. In chai in sī Siōng-tè ê kiáⁿ, sī kap cheng-siⁿ bô siâng. Tuì sim-sèng oāⁿ sin, seng-oa̍h kái-piàn, pìⁿ choè lâng. Nā-sī hiah-ê iáu boē sìn ê Bunun , in kap chá-sî ê seng-oa̍h iáu sī siâng-khoán.
Chhin-chhiūⁿ chho͘-tāi ê kàu-hoē.
(1) Thoân-tō ū jia̍t-chêng.
Bunun 50 keng ê kàu-hoē thang kóng lóng sī in ka-kī thoân--ê. In chhin-chhiūⁿ Ka-lī-lī ê thó hî lâng,bô ha̍k-būn, iáu-kú bô thang chhin-chhiūⁿ in ū tuì Chú 3 nî kan ê hùn-liān, chí-ū thiaⁿ tō bô kú chiū kám-kak chek-jīm ài kiù tông-pau, chiū khì thoân. Hit tiong-kan kuí -nā ê kàu-hoē sī tuì hū-jîn-lâng ê chhuì thoân--e. Chú ū tuì in ê tiong-kan kéng-soán kuí-nā ê ū châi-lêng koh ū jia̍t-chêng ê choè-kang lâng. Tī Tang-pō͘ ū Lâu Thoân, N̂g Sūn-lī, Tiong-pō͘ ū Choân Ji̍t-seng, Ko-hiông-koān ū Lîm Thiān-liông, Chiu Thian-hoa téng. Sun Bo̍k-su kap Bo̍k-su-niû, Má Bo̍k-su , kap Gô͘ Tông-chhàn Sian-siⁿ, iā ū toā ê kòng-hiàn.
(2) Ū Thiàⁿ sim.
Bunun nā sìn Chú liáu-āu lóng sī kiò hiaⁿ-tī, sī chhin-chhiūⁿ chi̍t ke ê lâng. Tāi-ke chin ū thiàⁿ-sim, saⁿ pang-chān.Í-chêng in nā ū lâng sí, pa̍k-lâng m̄-káⁿ oá, tì-kàu ka-cho̍k khah chió ê, bó͘ nā sí i ê ang tio̍h ka-kī phāiⁿ léng-léng ê bó͘ khì tâi. Sìn Chú liáu-āu in m̄-kiaⁿ kuí, só͘-í tāi-ke oá lâi saⁿ pang-chān. Ū chi̍t ê hū-jîn-lâng i saⁿ-soà sí saⁿ ê kiáⁿ, iáu-kú tuì tī sìn-tô͘ ê thiàⁿ-thàng kap pang-chān lóng bô sit-chì. San-tē sìn-tô͘ bô chhin-chhiūⁿ chho͘-tāi ê sìn-tô͘ ū hn̂g thang boē, in-uī in ê thó͘-toē lóng sī chèng-hú ê , iáu-kú in khah choē ê kàu-hoē lóng teh kong-ke chò kang, saⁿ-kap siu-sêng,án-ni koáⁿ-hū kap pīⁿ-thiàⁿ ê lâng lóng bián hoân-ló in ê hn̂g. Nā-sī chi̍t ê lâng bô kàu hé-si̍t, pa̍t lâng chiū pang-chān i.
(3) Ū sîn-jiah tè in.
Bunun cho̍k sìn-sim chin tan-sûn. In sàn-hiong bô chîⁿ thang hō͘ i-seng khoàⁿ , koh khah choē ê hoan-siā lī i-seng chin hn̄g, koh-chài iā m̄-bat chhiⁿ-chháu ê io̍h, só͘-í chí-ū oá-khò kî-tó, tì-kàu ū chhin-chhiūⁿ chho͘-tāi kàu-hoē, chin choē sîn-jiah tè in. In chin choē ū tuì kî-tó lâi i-hó, siat-sú ū io̍h thang chia̍h in iā tio̍h seng kî-tó chiah ū chia̍h io̍h. Bô kú í-chêng tī iân-pêng hiong ū chi̍t ê lâng khí-siáu, chin siong-tiōng, kéng-chhat kap oē-seng-só͘ chham-siông keh-ji̍t beh sàng i kàu Tâi-pak ê pēⁿ-īⁿ. Nā-sī i ê ka-cho̍k khì chhiáⁿ kàu-hoē lâi thoè i kî-tó, kàu keh-ji̍t í-keng hó-hó, hō͘ chèng-lâng lóng tio̍h-kiaⁿ, tuì án-ni hit ê ka-cho̍k lóng lâi sìn Chú, koh í-goā hut-jiân ke 30 lâng ji̍p sìn.
Ū tām-po̍h khoà-lū
Hiān-chāi chin-choē kàu-phài chù-ba̍k tī san-tē, te̍k-pia̍t Thian-chú-kàu ēng bu̍t-chit teh beh ín-iú in. In chin choē chîⁿ thang khí suí ê pài-tn̂g hō͘ in, ēng chîⁿ chhiàⁿ san-tē lâng choè soan-tō-su, ū saⁿ-khò͘ thang pun hō͘ in. Tì-kàu hō͘ lán chin pháin choè kang; koh loán-jio̍k ê sìn-tô͘ kiaⁿ-liáu iā oē tām-po̍h siū bê-he̍k. ǹg-bāng tāi-ke oē thoè in kî-tó, hō͘ in ū Sèng Sîn ê pang-chān, bián-tit ji̍p tī bê-he̍k.
Oân.