Kài-siāu Sin Sèng-si
Sèng-si Uí-oân-hoē pò
1958年6月834期 25-26
Phian-chiá chù: Lán ê Sèng-si tio̍h koh cheng-ka hō͘ i loē-iông khah hong-hù, che sī kú-kú ê iau-kiû. Taⁿ Sèng-si pō͘-hoē chū kū-nî Chóng-hoē sêng-ji̍p liáu chiū chek-ke̍k tī teh chún-pī , koh in só͘ pī-pān ê ū beh kè-sio̍k siāu-kài tī pún Pò, chit chhù seng chhut chit phiⁿ, āu goe̍h-ji̍t ē te̍k-pia̍t poah khah chē phiⁿ chò kài-siāu sin Sèng-si kap chhut-miâ ê Sèng-si ê lō͘-ēng, siāng-sî pò-kò Sèng-si Pō͘-hoē ê kang-chok kè-e̍k , iā beh ū kó͘-lē Sèng-koa-tuī ê bûn-chiuⁿ téng thang chò kàu-hoē im-ga̍k ê te̍k-chhip, ǹg-bāng tho̍k-chiá kî-thāi chiū-sī.
Tī kin-nî Chóng-hoē ê sî, Sèng-si Uí-oân-hoē ū thê-chhut chi̍t pún oá 50 ê sin Sèng-si. Tit-tio̍h Chóng-hoē ún-chún lâi ēng, chi̍t kàu-hoē ū the̍h chi̍t pún. Taⁿ ài beh hun chò kuí-nā hoê tī Kàu-hoē Kong-pò lâi kài-siāu kuí siú. ǹg-bāng tāi-ke khah chai-iáⁿ chiah-ê chok-chiá ê sū, chiū khah ū chhù-bī ài gián-kiù. Chhiáⁿ kok kàu-hoē Sèng-koa-tuī ê chí-tō-chiá í-ki̍p chèng bo̍k-su, thoân-tō-su tāi-ke toā-toā kó͘-bú. Hō͘ lán ê hoē-iú tī bô joā-kú ê tiong-kan gâu gîm chiah-ê sin chhut ê Sèng-si. Nā iáu ū khiàm-ēng ê kàu-hoē chhiáⁿ tuì 台北市貴德街44號 鄭錦榮牧師 lâi the̍h. Muí pún 3 kho͘. Só͘ chhun bô joā chē, ài ēng ê lâng chhiáⁿ chiū-kín.
Tâi-oân Chóng-hoē
Sèng-si Uí-oân-hoē
Tē 6 bīn...O-ló kap En̂g-kng, Chun kuì.
kap koân-sè.
Tē 10 bīn... En̂g-kng kui tī Sèng-pē Siōng-tè.
Chit nn̄g siú si koa-sû ê chok-chiá sī Horatius Bonar(1808-1899). Lâng chheng i choè So͘-kek-lân chok si ê tāi-ka. I ê chó͘-sian kuí-nā lâng chò thoân-tō ê kang 200 goā nî kú, i ê lāu-pē sī lu̍t-su. I chhut-sì tī So͘-kek-lân ê ài-teng-pó(Edinburgh), siū koè tiong-ha̍k kap tāi-ha̍k kàu-io̍k liáu-āu, choè S¬-kek-lân kàu-hoē ê bo̍k-su. In-uī i ê khûn-bián kap jia̍t-sim, toā-toā ín-khí lâng ê chù-ì. I siá chin choē sìn-gióng kap thoân hok-im hong-bīn ê chheh , iā ū pang-chān chin choē lâi chhē i ê lâng, soà kian-k¬3 in ê sìn-gióng. I tuì Iû-thài bîn-cho̍k kap sian-ti ê chheh, chin chhù-bī gián-kiù. It-seng ê sî-kan, toā-pō͘-hūn sī teh gián-kiù Iâ-so͘ ê chài-lîm ê būn-toê. Chit ê chhù-bī ū hō͘ i tit-tio̍h lêng-kám lâi siá choē-choē chheh kap si.
Tī 1883 nî i siū kéng choè in ê kàu-hoē Chóng-hoē ê gī-tiúⁿ. I ê thoân-tō m̄-sī pêng-siông hiàn-sin ê kang-chok. I siông-siông thoân-tō koh sì-koè hóng-būn. Koh iā siông-siông kî-tó. Tī i ê ka-têng choè tē-it thang h¬7 lâng khoàⁿ choè sîn-sèng lâi siàu-liām ê, chiū-sī i put-sî koaiⁿ-ba̍t i ê tha̍k-chheh pâng, tī hia kî-tó. Lâng tuì i chheh-thiaⁿ ê āu-bīn oē-thang thiaⁿ-kìⁿ i kè-sio̍k kuí-nā tiám cheng teh kî-tó ê siaⁿ. Ū chi̍t ê siàu-liân lâng tuì thiaⁿ i ê kî-tó lâi sìn Siōng-tè, soà choè I ê chhe-ēng. Hit ê lâng án-ni kóng, "I nā tio̍h chiah-ni̍h chia̍p kî-tó, iā goá nā bô kî-tó , oē pìⁿ choè sím-mi̍h khoán?"
Chit uī chò si ê tāi-ke chin ū ha̍k-būn , ū kàu-ióng, koh oân-choân chiàu Sèng-keng lâi kiâⁿ, iā chin thiàⁿ soè-kiáⁿ. I khí-thâu só͘ siá ê si ê tiong-kan, choē-choē sī uī-tio̍h gín-á lâi siá--ê. Tī pi-siong ná o͘-hûn jia-khàm i ê lō͘-thêng hit-sî, i chiū chhin-chhiūⁿ toâⁿ pî-pê(琵琶), á-sī pûn phín-á lâi piáu-chhut i ê pi-siong, chóng-sī koh bô loā kú chiū chhin-chhiūⁿ toâⁿ khîm(harp) kap koán-hiân lâi piáu-hiān i ê khoài-lo̍k.
Choân sè-kài ū teh ēng i só͘ siá 100 goā siú ê si; iā chiah-ê si lóng sī teh biô-siá Sèng-keng, Kiù-chú, Sèng ê un-tián kap Siōng-tè ê kau-poê. Te̍k-pia̍t sī Choè-āu ê boán-chhan, í-ki̍p lán ê Chú Chài-lîm. Tuì tī chiah-ê chin-lí kap chin iú-le̍k ê chheng-chàn, chiū i só͘ choè ê si ū pī-bián hiah-ê bô kiān-choân koh kám-chêng-tek m̄-hó ê éng-hióng.
Goán hoan-e̍k chit uī tāi-ka só͘ choè ê si, chiū-sī tē 6 bīn kap tē 10 bīn chit nn̄g siú lâi hē tī lán ê sin Sèng-si. Tē 10 bīn chit siú sī uī-tio̍h Eng-kok Tiúⁿ-ló Kàu-hoē lâi siá ê Sèng-si.
Tē 10 bīn ê si-tiāu sī Eng-kok ê Henry Smart(1813-1879) só͘ choè--ê. I sī thê-khîm-ka ê hāu-siⁿ. Tāi-seng choè lu̍t-su, āu-lâi lī-khui hit ê chit-gia̍p chiâⁿ-choè hong-khîm-ka. I ka-kī ha̍k-si̍p, jiân-āu iā pìⁿ-choè láu-liān ê ián-chàu-ka. I oē chè-chō pipe organ, sīm-chì chhiⁿ-mî liáu-āu iû-goân ū koh chò. I ê ba̍k-chiu tī 1865 nî sit-bêng, chóng-sī in-uī i ê kì-tî chin hó, i iû-goân kè-sio̍k toâⁿ-khîm kap chok-khek. I chin chàn-sêng hoē-chiòng chê-chhiùⁿ, i ê kàu-hoē im-ga̍k lóng chin ko-siōng.
La Feilee's Methode du
Tē 6 bīn: Plain chant 1808. Chit ê sī chin kū ê tiāu, kó͘-tāi ê kàu-hoē ū chhiùⁿ chiah-ê kiò-choè Plain Chant ê tiāu.