Kài-siāu sin Sèng-si
Muî Ka-liân
1958年7月835期 4
Tuì chá-chá pài Siōng-tè ê lâng ū siông-siông gîm-si. Tī Kū-iok sî-tāi Mô͘-se kap Í-sek-lia̍t lâng pêng-an koè Âng-hái ê sî-chūn, lán ê Sèng-keng kóng, ‘Hit sî Mô͘-se kap Í-sek-lia̍t lâng chhiùⁿ chi̍t ê koa o-ló Iâ-hô-hoa'(Chhut Ai-ki̍p-kì 15:1-20). Tī Kū-iok chin chē chheh ū kì chi̍t khoán ê oē, thang kóng bô pa̍t-lâng chhù-bī im-ga̍k chhin-chhiūⁿ Í-sek-lia̍t lâng. Chho͘-tāi kàu-hoē ê Ki-tok-tô͘ iā ū siông-siông gîm-si. Iâ-so͘ pún-sin beh khì Ka-ná soaⁿ hō͘ lâng lia̍h ê sî, I kap I ê ha̍k-seng iā ū tāi-seng gîm-si( Má-thài 26:30). Pó-lô, Se-lah siū koaiⁿ tī kaⁿ-nih ê sî iā poàⁿ-mê ū ‘kî-tó, gîm-si, o-ló Siōng-tè' (Sù-tô͘ Hēng-toān 16:25).
Tē-it tē-jī sè-kì ê le̍k-sú-ka iā bat kì-chài kóng, ‘ Ki-tok-tô͘ thiⁿ iáu-boē kng ê sî, lóng chū-chi̍p gîm-si o-ló Ki-tok choè Chú, choè Siōng-tè.' In só͘ gîm ê si chin chē lán m̄-bat, in-uī í-keng bô--khì, m̄-kú iáu ū kuí siú tuì chi̍t chheng nî chêng kàu taⁿ, sìn Chú ê lâng ū siông-siông gîm.
Tī lán ê 50 siú si tē 29 bīn ū chi̍t siú si ‘Khún-kiû Sèng Sîn tuì thiⁿ kàng-lîm' Chit siú ê oē kap phó͘ lóng sī tuì tē 9 sè-kí chiū ū. Chok-chiá lán bô tú-tú chai, ū lâng kóng sī Hrabanus Maurus(776-856). (I sī chi̍t ê chin chhong-bêng ê lâng. Ông siat-li̍p i chò toā kam-tok, chóng-sī i khah ài tha̍k-chheh, te̍k-pia̍t i ài khì soaⁿ-lāi chin an-chēng ê só͘-chāi tī hia kî-tó kap be̍k-sióng). Chóng-sī lán boē thang kóng chit siú it-tēng sī i chò ê. M̄-kú lán chai tuì tē 9 sè-kí Ki-tok-tô͘ ū siông-siông gîm chit siú.(Khí-thâu tāi-ke tī chá-khí-sî 9 tiám ū gîm, in-uī Sèng Sîn chá-khí-sî lîm-kàu sè-kan). Te̍k-pia̍t tī chong-giâm ê lé-pài......chhin-chhiūⁿ ông ê ka-bián sek , á-sī kam-tok ê chiū-jīm sek, á-sī bo̍k-su siū sia̍t-li̍p ê sî, lâng it-tēng ū gîm chit siú. Koh ū chi̍t pún chheh kì-chài kóng, tī 1248 nî Hoat-kok lâng ū chì-goān khì Sèng-tē chham-ka Si̍p-jī-kun. Hiah-ê Si̍p-jī-kun chē chûn beh chhut-hoat ê sî, chûn lāi ê lâng tâng-sim tâng-siaⁿ(siâⁿ) gîm chit siú si. Tuì tē 10 sè-kí, muí-nî ê Gō͘-sûn-cheh Ki-tok-tô͘ iā ū gîm chit siú.
Tī o͘-àm sî-tāi im-ga̍k iáu-boē hoat-ta̍t, só͘-í chit siú kap lán hiān-chāi ê si khah koh-iūⁿ. Hit sî lâng bô gîm 4 pō͘, tāi-ke lóng chhiùⁿ tē-it pō͘ nā-tiāⁿ. Koh chi̍t sió-chat bô hun kuí phah.
Chit khoán ê koa sī kiò-chò ‘Plain-song' á-sī ‘Plain-chant.' Tuì Iû-thài lâng ê im-ga̍k kap Hi-lī-nî ê im-ga̍k ū siū chin toā ê éng-hióng.
Tē 14 bīn, ‘Ki-tok choè lán kian-kò͘ toē-ki' Che iā sī chin chá ê koa, chha-put-to tē 6 á-sī tē 7 sè-kí. Goân-bûn ū 9 chat, thâu chi̍t chat sī siàu-liām "Sèng siâⁿ Iâ-lō͘-sat-léng." Khah chá tī hiàn-tn̂g sek ê sî tāi-ke ū gîm chit siú. Chiah-ê oē sī hō͘ in oē kì-tit lé-pài-tn̂g sī lâng ê chhiú só͘ khí, chóng-sī tē-ki sī Ki-tok.
