uī-tio̍h Hok-im sit-lo̍h sìⁿ-miā
Kai Joe-liâm siá
1958年9月837期 20-21
Tī 8 ge̍h hūn ê Kàu-hoē Kong-pò tē 3 bīn ū chi̍t phiⁿ lūn-khí, " Chiok Ji̍t-pún Ki-tok-kàu thoân-kàu 100 chiu-nî." iā ū chi̍t chām kóng, " Nā khoàⁿ in ê kàu-hoē ê koè-khì iā ū uī-tio̍h tō-lí pàng-sak sìⁿ-miā. Lán Tâi-oân iáu-kú bô, chí-ū San-tē Hoa-lian Saka-tani sī thâu chi̍t ê uī-tio̍h tō-lí siū sí ê."
Tha̍k kàu chia hō͘ goá kì-tit lán ê kàu-hoē le̍k-sú tiong iáu ū kuí-nā lâng iā-sī uī-tio̍h tō-lí lâi sit-lo̍h sìⁿ-miā.Taⁿ siá kuí-jī lâi siàu-liām in.
(1) Tī 12 ge̍h 25 ji̍t 1873 nî, Joē-hiaⁿ chhut-goā khì Sai-thâu-toé, tī lō͘-nih hō͘ chhiⁿ-hoan thâi. I sī lâm-pō͘ lâng lâi Tâm-chuí pang-chān kai Bo̍k-su choè Chú ê kang.
(2) Tī 1896 nî Chio̍h Tēng Thoân-tō tī Lâm-khàm hō͘ Ji̍t-pún peng thâi sí. I teh kò͘ lé-pài-tn̂g ê sî, Ji̍t-pún kun-tuī kàu-uī, ū-ê phah pài-tn̂g ê toā kó͘, thoân-tō chhiáⁿ in m̄-thang suî-piān phah. Chiū suî-sî lia̍h i khì thâi.
(3) Tī 1896 nî Tân Sam-kî Thoân-tō, ia̍h hō͘ Ji̍t-pún peng lia̍h-khì thâi.
(4) Phoaⁿ Hōng-lîm Thoân-tō tī Gî-lân hong-bīn hō͘ chhiⁿ-hoan thâi.
(5) Tī 1876 nî, Hē-siūⁿ-chiu ê sìn-tô͘ , Tân Sū-bí hō͘ lâng kè-bô͘ hām-hāi, iā hō͘ gê-mn̂g ê lâng lām-sám bû-loā, sàng i kàu kaⁿ-ga̍k, hō͘ i kan-khó͘ kàu sí.
Tân Sū-bí sī seng-lí lâng, tī 11 ge̍h 15 hō 1874 nî siū soé-lé. Tī 1876 nî koaiⁿ i tī kaⁿ-nih, kàu 3 ge̍h 26 hō 1884 nî i sí tī kaⁿ-ga̍k lāi.
Tī kaⁿ-nih ê sî, i ū siá i só͘ keng-kè ê sū, iā ū siông-siông tī kaⁿ-ga̍k nih, hó-táⁿ choè kan-chèng. I só͘ siá ê ū kià hō͘ goá ê lāu-pē, Kai Bo̍k-su. Chit chūn i só͘ siá ê tī goá ê chhù-nih, goá chhau tām-po̍h hō͘ lia̍t-uī thang tha̍k. I ū án-ni siá, " Goá Tân Sū-bí ū sìn thiⁿ-toē bān-mi̍h kap choē-choē sè-kan lâng lóng-chóng sī Siōng-tè chhòng-chō. iā sìn Kiù-chú Iâ-so͘ ū chiâⁿ lâng ê sin-khu, thoè bān-bîn kap goá Sū-bí sio̍k-choē. Kong-lô í-keng chiâⁿ, siū-sí saⁿ ji̍t koh-oa̍h, 40 ji̍t tī toē-bīn-chiūⁿ. Teh-beh chiūⁿ thiⁿ ê sî, bēng-lēng I ê ha̍k-seng kóng, Lín chiah-ê tio̍h khì phó͘ thiⁿ-ē thoân hok-im hō͘ bān peh-sìⁿ, thiaⁿ-kìn lâi niá soé-lé tit-tio̍h kiù. Sìn tio̍h ka-kī pàng-sak pháiⁿ, sìn chiū bián tîm-lûn, lâi tit-tio̍h éng-oán-oa̍h. Ū sìn bô kiâⁿ ū sím-mi̍h lī-ek. Sìn koh tī Kiù-chú tek-khak sūn-thàn I ê tō-lí.
Lūn Siōng-tè thiàⁿ-thàng sè-kan lâng, ia̍h thiàⁿ-thàng goá, ū chhe I ê lô͘-po̍k Kai Bo̍k-su kàu Tâi-oân pak-lō͘ tī Hó͘-bé siat-li̍p kàu-hoē, pò-iông Chú ê miâ ji̍p goá hī-khang, goá chai chiū thàn, sìn Kiù-chú, taⁿ choè sūn-thàn chin-lí ê lâng. Goá pêng-sò͘ sī ū choē ê lâng, ēng lé-mi̍h chè-hiàn kuí-sîn, lóng-chóng sī tuì m̄-chai, m̄-bat.
Goá tī kaⁿ-lāi, hoān-lâng loé-mā goá, gê-ia̍h ēng piⁿ phah goá, hêng-hoa̍t goá , m̄-chiâⁿ chia̍h, m̄-châiⁿ khùn, ēng kha-khàu, chhiú-khàu lâi khàu goá ê kha-chhiú. Gê-ia̍h ēng thih-liān pa̍k goá, ia̍h goá ê sim-lāi iû-goân sìn chit ê tō-lí, tī kaⁿ-lāi goá tiāⁿ-tio̍h ho̍k-sāi Siōng-tè, khò Kiù-chú, goá ài chīn-tiong kàu sí." I tī 3 ge̍h 26 ji̍t 1884 nî siū Chú kéng-tiàu.
(6) Tī 1884 nî Hoat-kok lâi phah Tâi-oân ê sî, lán kàu-hoē tú-tio̍h toā khún-tio̍k, ū 7 keng lé-pài-tn̂g hō͘ lâng thiah. Tiong-kan ū nn̄g ê lāu ang-bó͘ 60 goā hè, hō͘ lâng lia̍h khì tū-chuí tī Sin-tiàm khoe. Pháiⁿ-lâng tuì in kóng , in nā beh koh-chài pài Siōng-tè chiū beh hō͘ in sí, chiū thoa in kàu khah chhim ê só͘-chāi. In nn̄g lâng iā-sī kóng in beh koh ho̍k-sāi Siōng-tè , bô beh pàng-sak. Pháiⁿ lâng chiū thoa in kàu chhim-chhim ê só͘-chāi hō͘ in tū sí.
In nn̄g lâng kam-goān uī-tio̍h hok-im lâi sit-lo̍h sìⁿ-miā. Si̍t-chāi in sī chīn-tiong ê sìn-tô͘. Lán thang siàu-liām in. (Kai Joē-liâm).
