Ah! Goá ê Un-su Hù-lâi-tāi-khek Kàu-siū
Tēⁿ Jî-gio̍k siá
1960年2月854期 13-14
Kū-nî 12 goe̍h 24 ji̍t ē-po͘, goá uī-tio̍h chéng-lí siu-hoat Sèng-tàn khah-phìⁿ teh bô-êng ê sî, bô phah-sǹg chiap-tio̍h chi̍t tiuⁿ tuì Tek-kok lâi ê o͘-kîⁿ ê phoe, hō͘ goá ê sim chin tio̍h-kip, chiū koáⁿ-kín khui khí lâi khoàⁿ. Chin gông-ngia̍h! Phoe sī siá kóng, goá ê lāu-su Hù-lâi-tāi-khek(Walter Freytag) Kàu-siū tī 1959 nî 10 goe̍h 24 ji̍t siū Chú tiàu tńg-khì Pē ê ke lah. Phoe sī Hàn-pó Hái-goā Soan-tō -hoē ê hoē-tiúⁿ Phoe-khe-jiân(Poerksen) Phok-sū kià-lâi--ê.
Taⁿ Hù-lâi-tāi-khek Sian-siⁿ m̄-chai sī uī-tio̍h sím-mi̍h in-toaⁿ lâi lī-khui sè-kan--ê, teh siūⁿ-lâi siūⁿ-khì ê tiong-kan, keh bô kuí ji̍t koh chiap-tio̍h Tek-kok lâi ê chi̍t ê tông-ha̍k ê phoe, chiū chai kàu-siū sī uī-tio̍h kau-thong sū-kò͘ hut-jiân lâi pia̍t-sè--ê. Che siau-sit hō͘ goá ke-thiⁿ pi-siong. Phoe-lāi kóng,10 goe̍h 22 ji̍t àm tī Soan-kàu Gián-kiùⁿ-īⁿ kā tāi-ke tông-ha̍k kóng "chài-hoē" liáu-āu, bô phah-sǹg tī 3 ji̍t āu ê 24 jit7 tú-tio̍h kau-thong sū-kò͘, soah liáu i tī tē-bīn-chiūⁿ uí-tāi ê seng-gâi, hióng-siū moá 60 hoè.
Hù-lâi-tāi-kheh Phok-sū sī hiān-jīm ê Hàn-pó(Hamburg) Tāi-ha̍k Sîn-ha̍k-īⁿ ê Soan-kàu-ha̍k kap Phó͘-sè Kàu-hoē Sîn-ha̍k ê chiàⁿ kàu-siū, iā sī tông Tāi-ha̍k hū-sio̍k Soan-kàu Gián-kiùⁿ-īⁿ ê īⁿ-tiúⁿ. I iā sī hiān-jīm Kok-chè Soan-tō-hoē(I.M.C.) ê hù hoē-tiúⁿ, siāng-sî tam-jīm Phó͘-sè Kàu-liân ê Gián-kiù-pō͘ ê chú-se̍k. M̄-nā án-ni, i sī Tang-iûⁿ kap A-hui-lī-ka chiah ê sin-chìn kàu-hoē ê toā in-jîn. 1948 nî tī àm-sū-thē-lū-lām(Amsterdam) teh chó-chit Phó͘-sè Kàu-liân ê sî, i sī choè-toā kong-lô-chiá ê chi̍t-ê.
Soan-kàu-ha̍k sī sin ê ha̍k-būn. Eng Bí ê kàu-hoē kàu taⁿ ū phài chin-choē soan-kàu -su khì goā-kok soan-kàu, nā-sī si̍t-chāi kóng, sîn-ha̍k-siōng tuì chi̍t hong-bīn lâi kòng-hiàn hō͘ hui Ki-tok-kàu tē-khu chiah ê sin-chìn kàu-hoē lâi kiàn-li̍p in ka-kī ê sîn-ha̍k, sī put-ki̍p Au-chiu tāi-lio̍k ê sîn-ha̍k-ka. Tī chit hong-bīn choè chhut-miâ ê, Khek-luî-má(H.Kraemer) kap Hù-lâi-tāi-khek lióng-uī Phok-sū. Hù-lâi-tāi-khek liāu-sū tuì 1926 tō͘ í-keng khai-sí i tuì chit hong-bīn ê kòng-hiàn lah. 1928 nî tī Iâ-lō͘-sat-léng khui ê tē 1 kài ê Kok-chè Soan-tō-hoē ê sî, iā thâu chi̍t pái khì hù che sè-kài-tek ê toā hoē-gī. Tuì 1926 nî kàu 1956 nî ê 32 nî ê tiong-kan, i uī-tio̍h kok chióng ê sîn-ha̍k cha̍p-chì só͘ siá ê lūn-bûn kap tan-hêng-pún ê tú-chok, chóng-kiōng ū 135 pún í-siōng. I choè chú-phian-jîn ê Sîn-ha̍k cha̍p-chì ū 6 chióng. M̄-nā án-ni, i iā ū siá kuí-nā ê hāng-bo̍k tī tē 3 pán ê "Tī Hiān-tāi kap le̍k-sú tiong ê chong-kàu." Jī-tián--nih, iā ū siá tī Phó͘-sè Kàu-hoē Ha̍p-it ūn-tōng ê Jī-tián-nih.
Sè-kài ê sîn-ha̍k-ka kap i ê ha̍k-seng, uī-tio̍h beh siàu-liām i ê kòng-hiàn kap kà-sī, tī kū-nî(1959) ê 5 goe̍h hoat-hêng chit pún hiàn-thêng(獻呈) Lūn-bûn-chi̍p "Basileia" lâi khèng-chiok i ê 60 hoè siⁿ-ji̍t(還曆 hoân-le̍k). Kū-nî ê hā(夏) ha̍k-kî, goá tú-tú tī hia, ē tit thang hù i ē hoân-le̍k ê khèng-chiok-hoē Hit-sî Soan-kàu Gián-kiù-īⁿ ê tông-ha̍k tāi-ke ū chò chi̍t pún khèng-chiok-bûn-chi̍p sàng i. Tī hit pún ū ēng hàn-jī siá "慶祝現代宣教學之最高峯富來大克教授還曆." āu-lâi kā soat-bêng hit ê ì-sù, i chin hoaⁿ-hí, sì-koè kā lâng phín goá siá hō͘ i hiah ê hàn-jī. Hit sî i iā uī-tio̍h goá hit pún Basileia chhiam-miâ(Basileia ū chhut i hoân-le̍k ê kì-liān-siōng, chit tiuⁿ su-iōng ū chhut tī pún-hō Kong-pò tē 2 bīn nih.Siōng-lāi ê jī sī kàu-siū pún-sin uī-tio̍h goá chhiam--ê.)
Kū-nî 5 goe̍h hā-sûn ê chi̍t ē-pō͘, I teh-beh khì Má-lâi-a ê siú-to͘ Kiat-liông-pho hù Tang Lâm A Ki-tok-kàu Hia̍p-chìn-hoē ê sî, goá kā i pài-thok thè goá kā Tâi-oân ê tāi-piáu N̂g Bú-tong Bo̍k-su chhéng-an. Keh bô kuí-ji̍t āu, i tńg-lâi ê sî, kó-jiân toà N̂g bo̍k-su ê phoe lâi hō͘ goá lah. Hit-sî goá ê hoaⁿ-hí sī bē-hiáu-tit thang hêng-iông. Choè-āu uī-tio̍h goá ê kui-kok teh sam-sim lióng-ì ê sî, chiân-āu nn̄g pái khì kap i chham-siông. Hit-sî chòng goá ê táⁿ, koh iā bián-lē goá. iá kiò goá nā hoê-kok liáu-āu, tio̍h ài siông-siông kap i thong-sìn liân-lo̍k ha̍k-su̍t-siōng kap su-jîn-siōng ê tāi-chì. In-uī i tī 7 goe̍h 13 ji̍t chiū beh khì Pa-lí hù-hoē, só͘-í goá tī 7 goe̍h 11 ji̍t ê pài 6 ē-pō͘ khì kap i saⁿ-sî, sūn-soà thiaⁿ i tuì goá só͘ siá ê lūn-bûn ê phoe-phêng kap chí-sī. Hit-sî i kóng, ǹg-bāng 1961 nî tī ìn-tō͘ beh khui ê tē 3 kài ê Phó͘-sè Kàu-liân ê Chóng-hoē ê sî thang saⁿ-kìⁿ. Goá kā i kóng, "Hit-sî chhiáⁿ lí sūn-soà lâi hóng-būn Tâi-oân kàu-hoē." I kóng, "Hó," iā soà kóng, "beh khì tiàm lín ê Pò͘-tē." Keh bô kuí ji̍t goá chiū lī-khui Tek-kok lah.Kū-nî 12 goe̍h tiong-sûn, goá iáu-boē chiap-tio̍h i pia̍t-sè ê siau-sit í-chêng, ū kià chi̍t tiuⁿ Sèng-tàn ê phoe kap goá ê ka-chok ê siōng khì hō͘ i. Bô phah-sǹg, i í-keng bô tī sè-kan lah. Chit-tia̍p ná siūⁿ ná siong-sim. iā kám-siā Siōng-tè, hō͘ goá ū ki-hoē thang khì chiū-kūn chit ê soan-kàu-ha̍k choè chhut-miâ ê kàu-siū só͘ kà ê choè-āu chi̍t ha̍k-kî. Ah! Goá ê un-su Hú-lâi-tâi-khek kàu-siū. Goān Chú án-ni i ê uî-cho̍k.(1960 1:20 siá)
