HÁI-GOĀ SIAU-SIT
Má-lâi-a kàin-bûn-kì
Tân Hāu-chàn
(Chiap 1960 nî 11 goe̍h 21 bīn)
1961年2月866期 27-28
4. Má-lâi-a ê i, si̍t, chū (衣, 食, 住)
Lūn kàu chia ê i, si̍t, chū, chhiáⁿ lán seng lí-kái 3 hāng.
(a) Má-lâi-a sī Tn̂g-lâng, ìn-tō͘ lâng Má-lâi-a lâng (iā chheng chò巫人, in goân-lâi sī tuì Jiáu-a爪哇chhian-soá lâi--ê) 3 toā bîn-cho̍k só͘ hêng-sêng ê kok-ka. Só͘-í tû liáu kok bîn-cho̍k ê thoân-thóng-tek hong-sio̍k, si̍p-koàn, kok cho̍k ū pó-siú goā, i, si̍t, chū, boē bián hō͘-siong siū éng-hióng.
(b) Goá só͘ toà ê só͘-chāi sī Má-lâi lâng choè chē, Tn̂g-lâng choè chió ê só͘-chāi (Má-lâi lâng 10 goā ê chiah ū Tn̂g-lâng chi̍t ê), só͘-í goá só͘ khoàⁿ ê khah Má-lâi-a khoán.
(c) Goá lâi chia taⁿ chiah chi̍t nî kú, só͘-í boē thang chin siông-sè. Koh goá só͘ chiap-chhiok ê sī Tn̂g-lâng, só͘-í só͘ kóng ê toā-pō͘-hūn sī Tn̂g-lâng ê sū.
1. Chhēng (衣)
Kóng kàu chia ê lâng ê chhēng, si̍t-chāi chin-chiàⁿ chhù-bī. Nā beh chóng kóng, chiū-sī kok-chè i-ho̍k tián-lám-hoē, chin-chē khoán, hoe âng liú le̍k, tang, sai, lâm, pak iūⁿ lóng ū.
Hū-jîn-lâng nā pí-kàu hiān-tāi hoà ê, lóng chhēng se-chong saⁿ kûn, te̍k-pia̍t sī lú ha̍k-seng, kap Tâi-oân sio-siāng. Chóng-sī phó͘-thong ê hū-jîn-lâng, nā-sī Tn̂g-soaⁿ chhut-sì, lâi bô kú--ê, lóng chhēng tn̂g saⁿ, tn̂g khò͘ (khoàⁿ khí-lâi ná chhin-chhiūⁿ khùn i, goá ba-keh lâi ê sî khoàⁿ boē koàn-sì.) Nā-sī tī chia chhut-sì--ê, lóng chhēng sa-long [沙籠(sarong)]. Sa-long, chiū-sī téng-bīn-saⁿ chhin-chhiūⁿ se-chong, ē-bīn chhēng ê iā m̄-sī kûn, iā m̄-sī khò͘; nā kóng kûn, khiok tiong-ng ū khui khang, nā beh kóng khò͘. khiok bô khò͘-kńg(褲管). Che sī chi̍t tè hoe âng liú le̍k ê pò͘. 9 chhioh tn̂g, chhia thâu boé hō͘ pìⁿ-chiâⁿ chi̍t ê kho͘-á, uî tī ē-bīn, tuì āu-bīn khoàⁿ chhin-chhiūⁿ kûn, tuì thâu-chêng khoàⁿ chhin-chhiūⁿ khò͘. Só͘-í tuì só͘ chhēng--ê, thang chai hit lâng ê kàu-io̍k á-sī chhut-sì tē. Nā-sī Tn̂g-lâng ê ta-po͘--ê, tû liáu thó͘-seⁿ ê í-goā, bô lâng chhēng sa-long. Chóng-sī ìn-tō͘ lâng kap Má-lâi lâng ê ta-po͘ ê chiū iā lóng chhēng sa-long. Te̍k-pia̍t Má-lâi láng, in iā chhēng âng-âng le̍k-le̍k ê sa-long, ná chhin-chhiūⁿ ang-bó͘ ēng chi̍t kiāⁿ sa-long, bô hun lâm-lú. Chāi Má-lâi lâng in ê sa-long iōng-tô͘ chin-che. (a) Chò saⁿ khò͘ chhēng. (b) Chò phoē-á kah. (c) Chò e̍k-kin chhi̍t seng-khu......chin hong-piān.
Má-lâi ê hū-jîn-lâng oân-choân chhēng sa-long, in lāi-bīn iā koh chhēng tn̂g saⁿ, goā-bīn tio̍h koh phoa̍h chi̍t tiâu phè, bīn koh tà phè. Che sī Hoê-kàu ê koan-hē.
Nā-sī ìn-tō͘ ê hū-jîn-lâng, in ê ho̍k-chong chiū kap Tn̂g-lâng oân-choân bô sio-siāng. In sī ēng chin po̍h ê pò͘,( ka-se, ìn-tō͘ tiû téng) kui-tè tn̂g-tn̂g phoa̍h koè-lâi, phoa̍h koè khì nā-tiāⁿ.
2. Chia̍h (食)
1) Má-lâi lâng ê chia̍h; si̍t-chāi chin kî-koài, oân-choân ēng chhiú chia̍h. Tī Pa-sat (chhài-chhī-á ê ì-sù) siông-siông khoàⁿ in ēng keng-chio-hio̍h pau pn̄g , pn̄g ū chham ka-lí(加厘) Bū-lah-chân (sī ēng hê-á só͘ chò ê kiâm kê) á-sī hiam chio. Goá chim-chiok khoàⁿ in teh chia̍h, sī ēng chiàⁿ-chhiú ê chńg-thâu-á boé, chi̍t-la̍k chi̍t-la̍k ê chīⁿ lo̍h chhuì-lāi. āu-lâi chiah chai in bē ēng tit ēng tò-chhiú chia̍h, tò chhiú sī chò pān-kong ēng--ê. Ū chi̍t ê âng-mó͘--ê (chia ê lâng chheng Eng-kok lâng chò āng-mô͘--ê) hō͘ Má-lâi lâng chhiáⁿ, in kà i ēng chhiú chia̍h, kóng chhiú teh la̍k pn̄g ê sî tio̍h ēng chńg-thâu-á boé, boē sái bak-tio̍h tē 2 chat ê chńg-thâu-á. In chia̍h liáu m̄-bián sé oáⁿ phiat, si̍t-chāi chin thong.
2) Kóng kàu Tn̂g-lâng ê chia̍h, si̍t-chāi sī sè-kài chhut-miâ, choè ū káng-kiù--ê. Chia Tn̂g-lâng ū chāi-lâi ê Tiong-kok khoán, í-goā ū siū chia ê éng hióng chin toā, ta̍k hāng mi̍h chin hiam, chin loa̍h, chin sng, ta̍k hāng chhì-kek sèng chin toā. Kóng kàu só͘ ēng ê mi̍h iā sī chin sim-sek. Tû ēng tī í-goā, toā-pō͘-hūn sī ēng chhiám-á kap thng-sî, iā m̄-sī se-chhan ê chia̍h hoat( se-chhan sī to kap chhiám) iā m̄-sī Tiong-kok chia̍h hoat. Nā-sī thó͘-seng ê Tn̂g-lâng boē-hiáu ēng tī, sī ēng chhiám-á, thng-sî, (lâng-kheh lâi ê sî) pêng-siông lóng sī ēng chhiú. (Goá bat khì chi̍t uī tiúⁿ-ló ê chhù, tú-tú i teh chia̍h-pn̄g, bô phah-sǹg i teh ēng chhiú chia̍h. I sui-jiân sī liû Eng-kok khiā iûⁿ-lâu, chóng-sī chhēng sa-long, ēng-chhiú chia̍h, chin kî-koài).
3) ìn-tō͘ ê chia̍h. In choè ài chia̍h ka-lí á-sī kî-thaⁿ ê chhì-kek ê mi̍h. Goán ū chi̍t pái ji̍p ìn-tō͘ tiàm chia̍h chhá mī, in só͘ chham ê ū hiam, ū sng, ū tiⁿ, ū loa̍h...si̍t-chāi 5 chióng ê khì-bī, chia̍h liáu to͘ ā hó-chia̍h. Chóng kóng, tī joa̍h ê só͘-chāi ê chia̍h-mi̍h khah ū chhì-kek-sèng, thang cheng-chìn si̍t-io̍k ê khoán.
3. Toà (住)
1) Má-lâi lâng só͘ toà ê chhù lóng sī phû-kha chhù ( iā chheng chò a-tap chhù, sī ēng a-la̍p hio̍h khàm chhù-téng, hō͘ sek-lāi khah liâng--ê). In ê chhù-kha lóng lī tē 5,6 chhioh, thang pī-bián sip-khì. In chi̍t-ē ji̍p chhù-lāi, lóng thǹg chhiah-kha, chóng-sī mn̂g-kháu chin-chē in ê chhián-thoa, kap Ji̍t-pún lâng ê si̍p-koàn chin saⁿ-tâng.
2) Tn̂g-lâng ê chhù. Tn̂g-lâng toā-pō͘-hūn toà tī ke-bīn, só͘-í só͘ toà ê chhù bô lī tē kuí-nā chhioh, sī kap lán Tâi-oân á-sī Tn̂g-soaⁿ sio-siāng. Tī Má-lâi-a nā ū khoàⁿ-kìⁿ pêⁿ-tē ê chhù lóng sī Tn̂g-lâng ê. Put-kò khiā-khí tī pō͘-lo̍k ê Tn̂g-lâng iā siū in ê éng-hióng, lóng khí phû-kha chhù. Chiàu goá ê keng-giām, tī chia chin sip, só͘-í phû-kha chhù khah oē-seng, khah m̄-bián jiám-tio̍h hong-sip pēⁿ.
[相片說明 Che sī tī hái-kîⁿ ê Má-lâi lâng ê a-tap chhù. In-uī ū phû-kha, m8-kiaⁿ tâm-sip].
