社論
Poē-ka ūn-tōng tio̍h ǹg sím-mi̍h bo̍k-phiau
Au Chìn-an
1961年7月871期 頁3-4
Kin-nî tē 8 kài Chóng-gī-hoē tiong ū thong-koè chit tiâu àn, "Poē-ka ūn-tōng kiông-hoà àn." Chit tiâu gī-àn, phah-sǹg sī Tâi-oân Tiúⁿ-ló Kàu-hoē gī-hoē le̍k-sú siōng choè toā gī-àn. In-uī chit tiâu gī-àn, sī keng-koè Chóng-hoē kap kok Tiong-hoē ê kàn-pō͘ 4 ji̍t kú chū-chi̍p, gián-kiù chún-pī thê-àn, thê-chhut Chóng-hoē. Tit-tio̍h Chóng-hoē boán-tiûⁿ it-tì thong-koè, soà sêng-li̍p P.K.U. Uí-oân-hoē. Chóng-hoē āu kok Tiong-hoē lóng ū khui-hoē kè-e̍k P.K.U. chhuì-hêng hong-hoat. iū-koh tī 5 ge̍h 2---5 ji̍t, Chóng-hoē P.K.U. Uí-oân-hoē kap kok chhù-tiúⁿ, Tiong-hoē Thoân-tō-pō͘-tiúⁿ, í-ki̍p iú-koan hong-bīn ê lâng koh chū-chi̍p tī Tâi-lâm Sîn-ha̍k-īⁿ, chong-ha̍p thó-lūn kok Tiong-hoē só͘ gián-kiù ê pān-hoat. Kin-kù che gī-koat, kok hong-bīn chiū beh i-chiàu che goân-chek lâi chhui-hêng. Poē-ka ūn-tōng ê sū-kong, m̄-nā sī Tâi-oân kàu-hoē ê toā sū-gia̍p nā-tiāⁿ. Sè-kài ê kàu-hoē choē-choē hong-bīn iā chin ū hèng-chhù kap koan-sim, kū-nî Bí-kok ū 5 chhe-hoē chhut só͘-huì hō͘ lán khui P.K.U. uí-oân-hoē ê sî, Ka-ná-tāi Bú-hoē Hái-goā Soan-tō-hoē Chóng-kàu-sū Johnson Phok-sū iā lâi hù-hoē, khó-kiàn P.K.U. ê sū-gia̍p sī sè-kài ê kàu-hoē teh chù-ba̍k ê kang-chok.
uī sím-mi̍h in-toaⁿ tio̍h thê-khí P.K.U. kiông-hoà àn? In-uī Poē-ka ūn-tōng khai-sí chì-kim, í-keng keng-koè 6 nî goā kú ê sî-kan, chit ê kî-kan tiong, kok Tiong-hoē í-ki̍p chin-choē kàu-hoē, ū chò-chhut siong-tong ê sêng-kó, chóng-sī hiān-sī tuì Poē-ka ūn-tōng ê jia̍t ū to-siáu hā-hoé, nā bô koh tiám-to̍h hit ê hoé-iām, kiaⁿ-liáu kàu 100 chiu-nî ê sî, oē chhin-chhiūⁿ Chú só͘ siat ê phì-jū; Sin-kiáⁿ-sài lâi ê sî, tāi-ke lóng tuh ka-choē teh khùn, teng iā lóng hoa-khì chi̍t-iūⁿ. M̄-nā án-ni, chit kuí-nî tiong Tâi-oân siā-hoē choán-piàn chin toā, phì-jū lâi kóng, jîn-kháu sìn-sok ê phêng-tiòng, lông-gia̍p-hoà siā-hoē tō-tek ê kip-giàn pāi-hoāi téng-téng ê sū-si̍t. Só͘-í nā bô ū sin ê hong-chhek, tio̍k-gán tī sin ê hong-bīn, chiū lán ê kàu-hoē beh piàn-chò sî-tāi ê lo̍k-ngó͘-chiá.
Kám-siā Siōng-tè, Tâi-oân iáu sī thoân hok-im ê hó ki-hoē. Chiàu Táng Hián-kong Phok-sū, (Chêng Tiong-kok chū Bí tāi-sài) i ê khoàⁿ hoat, Tâi-oân koh 50 nî āu oē piàn-chò ki-tok-kàu. Thian-chú-kàu teh ū-sióng koh kuí-nî kú Tâi-oân jîn-kháu ê 5 siâⁿ oē piàn-chò Thian-chú-kàu-tô͘. Í-goā chāi Tâi-oân só ū ê kàu-phài lóng chin phah-piàⁿ teh thoân kàu. Lán Tiúⁿ-ló-hoē koè-khì bat tī Tâi-oân ko͘-hâng to̍k-chhī, taⁿ í-keng boē thang to̍k-chiàm thian-hā, kim-ji̍t ê Tâi-oân piàn-chò kàu-hài choè kiông ê khu-he̍k. Lán hiān-chāi tī Tâi-oân iáu-kú sī choè toā, choè ū la̍t ê kàu-phài, chóng-sī chit saⁿ nn̄g nî lâi, lán ê kàu-sè toè jîn-kháu phêng-tiòng ê pí-lē boē tio̍h, nā chiàu án-ni kè-sio̍k khì, bô kú ê chiong-lâi lán chiū boē thang chò toā-ko, sī chò sió-tī. Só͘-í chit ê sî lán tio̍h koh tiám-to̍h thoân hok-im ê jia̍t-sêng, choân-thé sìn-tô͘ lóng saⁿ-tâng ū hūn tī kiù lâng ê kang-chok, lán ê kàu-hoē sī siū kau-tāi 5000 ê, lán m̄-thang chí-ū thàn 1000 á-sī 2000, lán tio̍h koh thàn 5000, chiah ū chīn Chú kau-tāi ê sù-bēng.
Taⁿ lán tio̍h ǹg sím-mi̍h bo̍k-phiau lâi chhui-chìn? Koè-khì Tâi-oân kàu-hoē tuì lông-chhoan ê khai-thok ū siong-tong ê sêng-chiū, to-sò͘ ê hiong-tìn lóng ū Chú ê sèng-hoē. iū-koh kong-ho̍k āu tuì soaⁿ-tē thoân hok-im ê kang chok iā ū siong-tong ê hāu-kó.Chóng-sī lán tī Tâi-oân iáu ū choē-choē hn̂g í-keng se̍k, iáu-boē siu-koah, chit kuí hong-bīn lán eng-kai m̄-thang hut-lio̍k.
1. Tuì chheng-liân ha̍k-seng thoân-tō. Te̍k-pia̍t tuì Tāi-choan ê ha̍k-seng, koè-khì lán ê Chóng-hoē á-sī chi̍t kò ê kàu-hoē, si̍t-chāi tio̍h koh khah ló͘-le̍k. Hiān-sî lán ê Tiúⁿ-ló-hoē ê ha̍k-seng choē-choē teh chham-ka pa̍t kàu-phài ê thoân-khè á-sī lêng-siu-hoe, kú chi̍t ê lē, kū-nî sú-ká tiong tī Iông-bêng-san, tong-sî ū Chìm-sìn-hoē kap Tiúⁿ-ló-hoē kú-pān ê Tāi-choan ha̍k-seng lêng-siu-hoē, hit sî lán ê chham-ka-chiá chiàu kóng chí-ū 8 lâng, chóng-sī Chîm-sìn-hoē ê ū pah goā lâng, jî-chhiáⁿ in ê chhut-se̍k, to-sò͘ sī lán Tiúⁿ-ló-hoē ê sìn-tô͘, che sī hō͘ lán chai lán tuì ha̍k-seng thoân-tō ê ló͘-le̍k sī bô kàu-gia̍h, chheng-liân ha̍k-seng sī chiong-lâi siā-hoē kàu-hoē ê léng-tō-chiá, lán sit-lo̍h in, sī sit-lo̍h kàu-hoē ê khuì-la̍t. Só͘-í chit hong-bīn Kàu-iok-chhù, Chheng-liân-chhù í-ki̍p muí chi̍t keng ê kàu-hoē, eng-kai tio̍h chin koan-sim.
2. Kang-gia̍p chit-he̍k thoân-tō, che tuì tī Tâi-oân sī sin ê būn-tê koh sī tong-bīn ê su-iàu, lán pit-su tio̍h chù-ba̍k. Tâi-oân boán-kīn choè toā ê choán-piàn, sī teh kang-gia̍p hoà,(che tong-sî iā sī lo̍k-hō͘ ê kok-ka ê chhu-sè). Tī choân-séng choē-choē só͘-chāi ū kiàn-siat toā-sió ê kang-chhiúⁿ, choē-choē lâng tuì ta̍k só͘-chāi chū-chi̍p kang-chhiúⁿ tē-khu, só͘-í hit só͘-chāi jîn-kháu ê phêng-tiòng chin kín, che kang-chhiúⁿ khu lán ū hut-lio̍k thoân hok-im, chóng-sī che sī chin iàu-kín thoân-tō ê bo̍k-phiau. Lán ê Sîn-ha̍k-īⁿ ū khai-sí teh chí-tō Chit-he̍k thoân-tō ê kho-ba̍k, che sin ê sū lán kàu-hoē tio̍h koáⁿ-kín gián-kiù tú-hó ê pān-hoat chìn-hêng.
3. oa̍h-iōng ta̍k hong-bīn ê jîn-châi ha̍p-chok thoân hok-im. Lán kàu-hoē ū choē-choē i-su, kàu-io̍k-ka, sū-gia̍p-ka, che iā-sī lán thoân hok-im chin toā ê chu-pún. Ū lâng kóng che sī lán kàu-hoē tòng-kiat ê chu-pún. Ka-gī Tiong-hoē ū khai-siat i-liâu thoân-tō, tōng-oân sò͘ cha̍p miâ sìn-tô͘ i-su hiàn-kang, hiàn i-su̍t hia̍p-chō͘ thoân-kàu. In ū tuì iân-hái tē-kài, chiū-sī bûn-hoà, oē-seng, hok-im lo̍k-hō͘ ê tē-hng khai-sí kang-chok. In chò liáu chin ū ì-gī, koh ū sêng-chek, só͘-í tit-tio̍h kok-goā hó sim lâng ê hō͘-oān. Hiān-sî Tâi-lâm, Tâi-tiong Tiong-hoē iā í-keng chìn-hêng chit hō i-liâu thoân-tō. Tâi-lâm ū 30 goā miâ i-seng chì-goān pe̍h-pe̍h hiàn kang ho̍k-bū, kàu-hoē tio̍k-gán tī che sin ê sū-gia̍p chin ū ì-gī. ǹg-bāng iā oē koh oa̍h-iōng kàu-io̍k-ka, sū-gia̍p-ka, á-sī hū-lú hong-bīn chìn-chhut lâi kap thoân hok-im ha̍p-chok.
Chóng-sī koan-hē Poē-ka ūn-tōng ū chi̍t tiám lán tio̍h chú-sè ê só͘-chāi chiū-sī; lán m̄-thang chí-ū khoàⁿ tāng sò͘-liōng, iā koh khah chù-ì chi̍t ê hong-bīn, lán tio̍h chit, liōng pèng-tiōng, Poē-ka ūn-tāng m̄-nā sī liōng ê poē-ka, tông-sî sī chit ê poē-ka, goá iā siong-sìn bô ū chit ê poē-ka boē-thang ta̍t-tò liōng ê poē-ka. Ì-sù sī lán hiān-chāi í-keng sìn ê lâng, nā m̄-sī chhim-chō hō͘ i ke-thiⁿ sìn-gióng, ke-thiⁿ thiàⁿ Chú, hoaⁿ-hí hōng-hiàn, kám-kak thoân hok-im ê chek-jīm,thái ū poē-ka ê khó-lêng. oāⁿ oē lâi kóng, kàu-hoē tio̍h ū ho̍k-heng, chiah ū kàu-hoē ê poē-ka, chit tiám goá khak-sìn sī Poē-ka ūn-tōng kun-pún ê iàu-kiāⁿ.
