Kò͘ Lí Tek Tiúⁿ-ló ê Sió-toān
1937.03 tē 624 hō p.28-29
Koà-chhài-chí tē 134 hō
(Siā Hok-goân)
Kò͘ Lí Tek Tiúⁿ-ló sī Kò͘ Lí Kiong Sian-siⁿ ê tē-jī kiáⁿ, Chú-āu 1878 nî chiaⁿ-goe̍h 4 ji̍t chhut-sì tī Siā-á Lūn-á-téng. Siāng hit nî Lūn-á-téng ê pài-tn̂g tī 4 goe̍h 14 ji̍t iā chhut-sì. Tī Chú-āu 1936 nî 12 goe̍h 7 ji̍t, ngó͘-chiân 5 tiám, chiū siū Chú ê sèng-tiàu lī-khui sè-kan, hióng-siū 59 hè.
Tī 1888 nî, Lí Tiúⁿ-ló 10 hè ê sî, chiū tuì Tân En̂g-hui Bo̍k-su siū soé-lé, āu-lâi chiap-la̍p Sèng-chhan. Tuì soè-hàn ê sî siū ka-têng ê chong-kàu kàu-io̍k, só͘-í tī it-seng chin thiàⁿ-thàng Siōng-tè ê sèng-hoē.
Hiān-sî, i ū lâu saⁿ uī kong-chú kap saⁿ uī ê chhian-kim. Lūn-khí i ê gâu liāu-lí ka-têng, á-sī thiàⁿ Siōng-tè ê sèng-hoē, toā-toā choè hiān-tāi ê Ki-tok-tô͘ ê bô͘-hoān.
Tióng-lâm Chìn-seng Sian-siⁿ, ū chut-gia̍p Su-hoān ha̍k-hāu, chiū siū jīm-bēng choè Kong-ha̍k-hāu ê Sian-siⁿ, iā bat choè kàu-hoē ê chip-sū, hiān-sî hong-chit tī Lī-te̍k-kán Kong-ha̍k-hāu.
Sì-lâm Í-lo̍k hiaⁿ, ū chut-gia̍p Tâi-pak jī-tiong, soà-chiap jip Ko-téng ha̍k-hāu, in-uī sin-thé loán-jio̍k ê iân-kò͘, chiū thè-hāu, tī ka-têng teh pang-chān ka-sū.
Gō͘-lâm Ngá-kok hiaⁿ, ū chut-gia̍p Gî-lân Lông-lîm ha̍k-hāu, chiū hùn-hoat ài uī Chú choè kang, ji̍p Tâi-pak Sîn Ha̍k-hāu.
Tióng-lú Sim-chû chí, ū pit-gia̍p Tām-chuí Lú Ha̍k-iⁿ, āu-lâi chhut-kè Tê-siong kong-hoē lí-sū, Báng-kah Chhoà Thian-chù Chip-sū, hiān-chāi ū saⁿ-uī kong-chú lóng ji̍p tiong-téng ha̍k-hāu.
Sam-lú Chhun-chí, ū pit-gia̍p Tām-chuí Lú Ha̍k-iⁿ, chiū ū ji̍p Tâi-pak Pīⁿ-īⁿ Chō͘-sán-hū káng-si̍p-só͘, pit-gia̍p liáu-āu, chiū kè hiān-ha̍k Ko-hiông chiu ki-su Tân Chuí-seng Sian-siⁿ, iā hiān-chāi khai-gia̍p Sán-pô tī Kong-hiông-chhī, put-chí siū it-poaⁿ ê sán-ka hoan-gêng.
Sì-lú Chhiu-lân chí, pit-gia̍p Tâi-pak Tē-saⁿ ko-lú Su-hoān-kho, chiū jīm-bēng choè Kong ha̍k-hāu ê Sian-siⁿ, āu-lâi chiū chhut-kè tī hiān-jīm Gî-lân Bo̍k-su Tīⁿ Chhong-kok Sian-siⁿ.
Lí Tek Tiúⁿ-ló it-seng chīn-la̍t tī chú-lú ê kàu-io̍k, put-sî i ê lô-khó͘, tuì siàu-liân chiū khûn-khûn choè kang, iā put-chí chiat-khiām, put-lūn cháiⁿ-iūⁿ sī ài i ê kiáⁿ-jî tit-tio̍h kàu-io̍k thang lâi lī-ek siā-hoē, í-ki̍p Siōng-tè ê sèng-kok.
Tī Chú-āu 1924 nî 3 goe̍h 30 ji̍t, siū hoē-iú ê kong-kú, siat-li̍p choè Saⁿ-kak-po͘ kàu-hoē ê Tiúⁿ-ló, le̍k-jīm choē-choē nî, iā bat siū-phài choè Tāi-gī Tiúⁿ-ló, put-chí uī-tio̍h kàu-hoē lâi hi-seng.
Lí Tiúⁿ-ló put-chí hó-táⁿ kan-chèng Chú ê Hok-im, lâi chhián-bêng tō-lí, iā put-chí choē pái kap lâng piān-lūn. Ū chi̍t pái kap chi̍t ê Chin Iâ-so͘-kàu ê lâng piān-lūn, in-uī i siông-siông beh lai5 ín-iu2 in ê ke. Só͘-í kóng Siōng-tè sī chi̍t ê, Ki-tok sī chi̍t ê, mih-sái kóng lín ê chiah sī chin, goán ê sī ké--ê, to̍k-to̍k tio̍h siūⁿ, goá sī Siōng-tè ê kiaⁿ2 á m̄-sī ? Tio̍h si̍t-chāi lán ê choē ū hō͘ Chú ê pó-huih lâi soé-chheng choè iàu-kín. iā tuì Siōng Chú tio̍h ū kèng-khiân. I ta̍k ji̍t khûn-khûn choè kang, nā kàu Siōng-tè ê sèng-ji̍t, chiū tek-khak hioh-khùn, na7 m̄-sī tú-tio̍h ke̍k toā ê chó͘-tòng, tek-khak kàu pài-tn̂g. Sui-jiân sin-thé tuì khah chá chiū ū chit ê uī-pīⁿ, iáu-kú choè kang, á-sī ho̍k-sāi Siōng Chú bô làng. Ū kuí-nā pái uī-thiàⁿ, iáu-kú kàu pài-tn̂g, iā chēng-chēng thiaⁿ tō-lí. Ta̍k pái lóng khah chá kàu pài-tn̂g, chiū tī-hia hian-khui Sèng-chheh lâi tha̍k.
Tī 1936 nî 12 goe̍h 6 ji̍t ê sèng-ji̍t iáu-kú kàu pài-tn̂g, tī hit ê-hng iáu teh kóng kin-ê-hng beh ū ka-têng lé-pài, chiū-sī láu tau, kàu hit àm tāi-iok chi̍t tiám cheng ê sî, ū khah kan-khó͘, chiū ai 2, 3 siaⁿ khah toā siaⁿ, chiū tuì i ê hū-jîn-lâng kóng, goá hiān-sî chin kan-khó͘, goá ê thiàⁿ ū thiu thàu kah-chiah sim khì, iā Tiúⁿ-ló-niû chiū chīn só͘ oē ê lâi kā i chiàu-kò͘, i chiū kî-tó, “Chú Iâ-so͘ ah ! Goá hiān-sî ê sin-thé thàng-thiàⁿkàu-ke̍k, nā-sī Lí ê chí-ì, kiû Lí hō͘ goá an-jiân lī-khui chit ê kan-khó͘ ê sè-kan. Chú ah ! Kiû Lí tio̍h chiap-la̍p goá ê lêng-hûn......” āu lâi chiū khah hó. Kàu ngó͘-chiân 5 tiám, chiū siū Chú ê sèng-tiàu, khoàⁿ i ê bīn-iông bô chi̍t-sut-á ê iu-khó͘, chin chhiò-iông iā bô sit-sek.
Tī 12 ge̍h 10 ji̍t ngó͘-chiân 9 tiám-poàⁿ, tuì Tân Khoe-chùn Bo̍k-su ê su-sek, tī ka-kī ê chhù kú-hêng sēng-tāi ê kò-pia̍t-sek. Hoē-chiòng tāi-iok oá 200 miâ, ta̍k lâng bo5 m̄ uī-tio̍h i ê sí lâi ai-siong. Si̍t-chāi Lí Tek Tiúⁿ-ló put-lūn tuì lāi, tuì goā lóng hō͘ lâng o-ló. Sit-lo̍h Lí Tek Tiúⁿ-ló, sī chhin-chhiūⁿ sit-lo̍h kàu-hoē tiōng-iàu ê niû-thiāu.
Goān Siōng Chú pang-chān i ê uî-cho̍k, éng kap in bô lî, lâi an-ui3 in